ABD Başkanlık Seçimlerinin Piyasalara Etkileri

ABD'de Başkanlık Seçimleri ve Piyasa Etkileri

ABD'de yaklaşan başkanlık seçimleri, eski Başkan Donald Trump'ın yeniden seçilme ihtimalinin artmasıyla birlikte küresel piyasalarda ticaret savaşlarının yeniden patlak verebileceği endişelerini gündeme getirdi. Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Trump, hafta sonu gerçekleşen suikast girişiminin ardından anketlerde rakibi Joe Biden'ı geride bırakmasıyla başkanlık yarışında öne geçti. 5 Kasım'da yapılması planlanan seçimler, şu an için gündemin en üst sırasına yerleşmiş durumda. Seçim sürecine dair gelişmeler ve başkan adaylarının açıklamaları, piyasalarda daha fazla etki yaratmaya başladı.

Piyasalarda, Trump'ın yeniden seçilmesi durumunda uygulamayı planladığı politikaların fiyatlar ve yatırımlar üzerindeki olası etkileri dikkatle izleniyor. Bu ihtimalin güçlenmesi, ticaret savaşlarının yeniden başlayabileceği endişesini de beraberinde getiriyor.

İlk başkanlık döneminde ticarette korumacı bir yaklaşım sergileyen Trump, yeniden seçilmesi halinde bu politikaların daha da sertleşeceği sinyallerini veriyor. Tarife uygulamalarını bir gelir kaynağı olarak gören Trump, Amerikalılara yönelik vergi indirimlerini bu tarifelerle finanse etmeyi düşünüyor. Trump, tarifelerin Amerikan üretimini güçlendireceğini, yabancı mallara bağımlılığı azaltacağını ve dış ticaret açığını daraltacağını öne sürüyor. Başkan olduğu dönemde, 2018 yılında Çin'den ithal edilen 200 milyar dolarlık ürün için tarife uygulayan Trump, ikinci kez göreve gelmesi halinde Çin menşeli mallara yüzde 60, diğer ülkelerden ithal edilen mallara ise yüzde 10 gümrük vergisi getirmeyi planlıyor. Trump'ın Beyaz Saray'a geri dönmesi durumunda, Çin'in yanı sıra Avrupa Birliği (AB) ile ticari gerilimlerin artma riski de bulunuyor. Trump, AB'nin ABD'nin otomobillerini ve tarım ürünlerini yeterince almadığını dile getirerek 200 milyar doların üzerinde bir ticaret açığına işaret ediyor.

Trump, Tayvan'ın ABD'deki yarı iletken endüstrisinin neredeyse tamamını kontrol ettiğini ileri sürerek, Tayvan'ın ABD'ye savunma için ödeme yapması gerektiğini savunuyor. Uzmanlar, Trump'ın ikinci bir dönem alması durumunda Vietnam'a yönelik ticari önlemler almayı da değerlendirebileceğine dikkat çekiyor. Trump, Meksika'ya karşı geniş gümrük tarifesi tehditlerinde bulunmasa da, ABD, Meksika ve Kanada arasındaki ticaret anlaşması olan USMCA'nın 2026'daki gözden geçirilme sürecinde müzakerelerin zorlu geçebileceği öngörülüyor.

Ekonomistler, Trump'ın korumacı ticaret politikalarının tüketici fiyatlarını artıracağı konusunda uyarılarda bulunuyor. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü (PIIE) tarafından yapılan bir analiz, Trump'ın vergi ve tarife planlarının orta gelirli bir aileye yıllık 1.700 dolarlık ek maliyet getireceğini öngörüyor. Nobel ödüllü 16 ekonomist, haziran ayında yayımladıkları bir bildiride, "ikinci bir Trump yönetiminin ABD ekonomisine yönelik oluşturabileceği riskler konusunda derin endişe duyduklarını" ifade etmişti. Joseph Stiglitz liderliğindeki bildiride, "Trump'ın eylem ve politikalarının istikrarı tehdit ettiği" vurgulanmıştı.

Olası bir Trump yönetiminde sıkı ticaret politikaları beklenirken, iklim değişikliği ve kripto para birimi gibi konularda daha gevşek düzenlemeler olabileceği düşünülüyor. Analistler, yatırımcıların Biden'ın haziran ayında Trump ile yaptığı canlı yayın tartışmasındaki zayıf performansı ve hafta sonu yaşanan suikast girişiminin ardından Cumhuriyetçi adayın kazanma olasılığının yükseldiğini fiyatladığını belirtiyor. Trump'ın başkanlık yarışını kazanma ihtimalinin arttığına dair beklentilerle haftaya pozitif bir başlangıç yapan pay piyasalarında, ABD ile Çin arasındaki ticari ve jeopolitik gerilimlerin tırmanma endişesiyle karışık bir seyir izlendi. ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, şirketlerin Çin'e gelişmiş yarı iletken teknolojisine erişim sağlaması durumunda ağır ticaret kısıtlamaları uygulamayı değerlendirdiğine dair haberler, çip ve yapay zeka şirketlerinin hisselerinde sert satışlara yol açtı.

Öte yandan, Trump'ın yeniden başkan olması halinde politikalarından olumsuz etkilenebilecek temiz enerji şirketleri, Avrupalı otomobil üreticileri ve ABD'de işlem gören Çinli şirketlerin hisselerinde hafta başında gerileme görüldü. Ancak olası Trump yönetiminin "kripto dostu" olacağına dair beklentilerle kripto şirketlerinin hisselerinde yükseliş yaşandı. Analistler, bazı tahvil yatırımcılarının da Trump'ın ikinci döneminde uygulayacağı politikaların yüksek enflasyona neden olacağından ve mali açıkları artıracağından endişe duyduğunu vurguladı. Birçok yatırımcının, varlık fiyatlarının uzun vadeli itici gücü olarak görülen para politikası ve şirket karlılıklarının siyaseti gölgede bırakacağına inandığına işaret eden analistler, seçim gününe kadar pek çok şeyin değişebileceğini kaydediyor.