Asgari Ücret ve Alım Gücündeki Erime: 2025’teki Zam Görüşmeleri Öncesi Durum

Asgari Ücret ve Alım Gücündeki Erime

Temmuz ayında herhangi bir ara zam yapılmayan asgari ücretin alım gücü, yılın başından bu yana geçen 10 aylık süreçte 4 bin 838 lira eriyerek 12 bin 164 liraya geriledi. Bu durum, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon oranlarının çarşı pazardaki gerçek durumu yansıtmadığı endişesini de beraberinde getiriyor. Asgari ücretteki erime, İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) enflasyon verilerine göre 11 bin 482 liraya, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verilerine göre ise 7 bin 3 lira eriyerek 9 bin 999 liraya kadar düştü.

En düşük emekli aylığı da, TÜİK’in enflasyon hesaplamasına göre 12 bin 500 liradan 4 ayda 11 bin 155 liraya gerilemiş durumda.

2025 yılında uygulanacak asgari ücret görüşmeleri aralık ayında gerçekleştirilecek. İktidar, asgari ücretlilerin ve asgari ücrete yakın ücretlerle geçim mücadelesi veren milyonlarca sabit gelirlinin bu yıl yaşadığı reel kaybı dikkate almadan, 2025’in enflasyon tahminlerine göre zam yapmak için hazırlıklar yapıyor. Zam oranı için sürekli gündeme getirilen rakam ise genellikle yüzde 25-30 civarında. Ancak Cumhurbaşkanlığı’nın yayımladığı 2025 Yılı Programı’nda dahi, net ele geçen asgari ücretin 2024 yılında yüzde 5.3 reel kayba uğradığı belirtiliyor.

Alım gücü üzerinden yapılan hesaplamalara göre, yılın başında 17 bin 2 lira olan asgari ücretin TÜİK hesabıyla yüzde 39.77 eriyerek 12 bin 164 liraya düştüğü ortaya konuyor. Temmuz ayında 12 bin 500 lira olarak belirlenen en düşük emekli aylığının alım gücü de 4 ayda TÜİK’in enflasyonuna göre 1.345 lira eriyerek 11 bin 155 liraya kadar geriledi. En düşük emekli aylığındaki erime, İTO’ya göre 1.592 lira ve ENAG’ın hesapladığı enflasyon oranlarına göre de 2 bin 243 liraya ulaştı. ENAG’ın verileri, asgari ücretin alım gücünün 9 bin 999 lira olduğunu göstermektedir.

TÜİK’in resmi enflasyonuna göre, temmuz ayında 42 bin 750 lira olan üniversite mezunu bir devlet memurunun maaşının bugünkü alım gücü 37 bin 989 liraya düşerken, temmuzda 41 bin 844 lira olan öğretmenin maaşı 37 bin 341 liraya, profesörlerin 83 bin 457 lira olan maaşının alım gücü de 74 bin 475 liraya gerilemiştir. Temmuz ayında tüm çalışanların maaş ve aylıklarındaki 4 aylık erime yüzde 12.06 olarak kaydedildi. Yılın başında zam alan ve temmuz ayında zam yapılmadan geçiren milyonlarca özel sektör çalışanının maaşındaki erime ise TÜİK’e göre yüzde 39.77, ENAG’a göre ise yüzde 70.03’e ulaşmış durumdadır.