Doğal Gaz Fiyatlarındaki Artış ve Türkiye’de Enerji Yoksulluğu

Doğal Gaz Fiyatlarındaki Keskin Artış ve Enerji Yoksulluğu

Vatandaşların en temel hakları arasında yer alan ısınabilme ve beslenebilme ihtiyacı için vazgeçilmez bir kaynak olan doğal gaz, son beş yılda yaklaşık yüzde 500 oranında bir artışla pahalandı. BOTAŞ tarafından açıklanan son zammın yüzde 38 olduğu, ancak bunun konutları yalnızca yüzde 24.4 oranında etkileyeceği belirtiliyor. Bu durum, enerji yoksulluğu açısından Avrupa ülkeleri arasında ilk sıralarda yer alan Türkiye'de, kış aylarının çok daha zor geçeceği anlamına geliyor.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) tarafından hazırlanan 'Türkiye’nin Enerji Görünümü 2024' raporunda yer alan verilere göre, 2019 yılından bu yana doğal gaz fiyatlarında ardı ardına zamlar yapıldı. 2019 yılında BOTAŞ’ın konutlar için belirlediği satış tarifesi yüzde 41.14 oranında artış gösterdi. 2020 yılında Covid-19 pandemisinin etkisiyle konutlarda doğal gaz fiyatı yalnızca yüzde 0.63 oranında zamlandı. Ancak, 2021 yılında doğal gaz zamları yeniden gündemin merkezine oturdu; bu yıl, iktidarın her ay gerçekleştirdiği zamlarla konutların kullandığı doğal gazın fiyatı bir yılda yüzde 47.15 oranında arttı.

Zam furyası 2022 yılında da devam etti ve konutlarda doğal gaz fiyatı bir yıl içinde yüzde 119.37 oranında artarak iki katından fazla pahalandı. Seçim yılı olan 2023'te ise iktidar, oy kaygısıyla konutların doğal gaz fiyatlarına zam yapmamış, fakat büyük sanayi işletmelerinin gazına yüzde 40.1 oranında bir indirim uygulamıştır. 2019 yılının Ocak ayından bu yana BOTAŞ’ın konut satış tarifesi, son yapılan zammın yüzde 24.4 olduğu kabul edildiğinde toplamda tam yüzde 470 oranında artarak neredeyse altı kat pahalanmıştır. TMMOB’un hesaplamalarına göre, 2019 Ocak’tan bu yana 2. kademe doğal gaz müşterilerinin tarifesi de yüzde 741 oranında zamlanmıştır.

Isınamayan Haneler Artıyor

Türkiye, enerji yoksulluğu açısından Avrupa'da ikinci sırada yer almaktadır. Avrupa Birliği İstatistik Ofisi Eurostat’ın 2022 yılı verilerine göre, Bulgaristan'da hanelerin yüzde 22.5’i evini yeterince ısıtamazken, 27 ülkenin bulunduğu Avrupa Birliği bölgesinde bu oran 2022 yılında yüzde 9.3 olarak kaydedilmiştir. Türkiye’de ise bu oran yüzde 20.4 seviyesine ulaşmıştır. Raporda ayrıca, resmi verilere göre 2022 ve 2023 yıllarında toplam 856.696 haneye doğal gaz yardımı yapıldığına da dikkat çekilmektedir.