Enflasyon Muhasebesinde Küçük İşletmelere Sağlanan Kolaylıklar

Enflasyon Muhasebesinde Küçük İşletmelere Kolaylık Sağlandı

2023 yılının ikinci çeyreğine ait gelir ve kurum geçici vergi beyannameleri için son tarih yaklaştıkça, iş dünyasının talepleri doğrultusunda "enflasyon muhasebesi" konusunda küçük işletmelere önemli bir kolaylık getirildi. Brüt satışları 2023 yılı sonu itibarıyla 50 milyon liranın altında olan işletmeler, 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu düzenlemeden yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefinin faydalanacağını belirtti. Bu yeni karar, iş dünyası tarafından olumlu bir gelişme olarak karşılandı. Merak edilen konular ise şu şekilde sıralandı:

• 1- Enflasyon muhasebesi nedir? Enflasyon muhasebesi, paranın satın alma gücündeki değişimlerin mali tabloların gerçek durumunu yansıtabilmesi için yapılan bir düzenlemedir.
• 2- Enflasyon muhasebesi nasıl uygulanacak? Bu uygulama, mali tablolarda yer alan parasal olmayan varlıkların değerlerinin, tablonun ait olduğu tarihteki değerine göre düzeltilmesini içerir. Parasal olmayan varlıkların enflasyon düzeltmesi için düzeltme katsayılarıyla çarpılarak hesaplanması gerekmektedir.
• 3- Enflasyon muhasebesi neden yapılıyor? Mali tabloların gerçek ekonomik durumu yansıtmasını sağlamak amacıyla yapılan bu düzeltme, işletmelerin ve ekonominin sağlıklı işleyişini destekler, daha doğru kararlar alınmasına yardımcı olur.
• 4- Uygulama kimleri kapsıyor? Büyük ve orta ölçekli işletmeler, halka açık şirketler, ihracat ve ithalat yapan firmalar, enflasyon muhasebesi uygulayacak olan gruplar arasında yer almaktadır. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan ve bilanço esasına göre defter tutan tüm vergi mükellefleri bu kapsamda yer alacaktır.
• 5- Düzenleme ne zaman uygulanacak? 2024 yılı ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapılmış beyannameler 13 Eylül'e kadar verilmelidir.
• 6- Uygulamadan kimler muaf olacak? İşletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefleri, serbest meslek erbapları (avukat, doktor vb.), zirai kazanç sahipleri, kira geliri elde edenler ve menkul sermaye gelirleri olanlar bu düzeltme kapsamına girmemektedir. Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2023 sonu itibarıyla cirosu 50 milyon liranın altında olan işletmelerin 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldığını açıkladı. Bankalar ve finansal kurumlar ise 1 Ocak 2025'ten itibaren bu uygulamaya geçeceklerdir.
• 7- Karar öncesi beyanname verenler ne yapacak? Daha önce beyanname vermiş mükellefler, 13 Eylül 2024'e kadar düzeltme beyannamesi vererek herhangi bir ceza ve faiz ödemeden düzeltme yapabilirler.
• 8- Yatırımların muhasebeleştirilmesinde enflasyon düzeltmesi nasıl uygulanacak? Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yatırım yapan mükelleflere enflasyon düzeltmesinde kolaylık sağlayacak formüller üzerinde çalıştıklarını belirtti. Bu kapsamda, devam eden yatırımların enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan değerlenmesi sonucunda oluşan kazançların özel bir fona alınarak vergilendirilmemesi ve bu hesabın işletme döneminde 5 yıl gibi bir sürede vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınabilmesine yönelik bir model de seçenekler arasında yer almaktadır. Ekim ayında Meclisin açılmasıyla bu konunun yasama gündemine gelmesi için çalışmalar yapılacaktır.
• 9- Yabancı para cinsinden olan kıymetler enflasyon muhasebesine tabi tutulacak mı? Yabancı para cinsinden hesaplar, kur değerlemesi yapılacağından ayrıca bir düzeltmeye tabi tutulmayacaktır. İşletmelerin aktifinde bulunan yabancı para cinsinden hisse senetleri, iştirakler ve avanslar, düzeltme tarihindeki döviz kuru ile düzeltilecektir.
• 10- Enflasyon muhasebesi şirket değerlemelerini etkileyecek mi? Bilançolarında güçlü aktif hesaplarına sahip mükellefler, bu varlıkları sermaye ile edinmişlerse enflasyon düzeltmesinden olumlu yönde etkilenerek vergi yükleri azalacaktır. Ancak borçları yüksek olan mükellefler, borç kaleminin düzeltme dışında kalması nedeniyle olumsuz etkilenerek ilave vergi ödemeleriyle karşılaşabilirler.