Gürcistan’daki Apsaros Roma Kalesi’nde Nadir Altın Adağı Keşfi

Gürcistan'daki Apsaros (Gonio) Roma Kalesi'nde Nadir Bir Keşif

Gürcistan'ın batısında, Türkiye sınırına yakın bir konumda bulunan Apsaros (Gonio) Roma kalesinde gerçekleştirilen kazılarda, antik bir tanrıya adanmış son derece nadir bir altın adak levhası ortaya çıkarıldı. Arkeologlar, bu küçük fakat değerli altın levhanın Romalı askerler arasında yaygın olarak tapınılan “Doliche’nin Baalı” ya da “Dolichenian Baal” olarak bilinen gizemli tanrı Jüpiter Dolichensky'ye adandığını belirtti.

Apsaros Kalesi, M.S. 1. yüzyılda inşa edilmiş ve oldukça iyi korunmuş bir Roma yapısı olarak biliniyor. Antik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, bu kale “Apsaros” adıyla anılıyor ve Roma İmparatorluğu'nun Kapadokya eyaletinin sınırında yer alıyordu. Yunan tarihçi Caesarea’lı Prokopius’a göre, Kolhis Kralı Aietes’in oğlu Absyrtos'un burada gömülü olması nedeniyle bu isim verilmiştir.

2014 yılından bu yana devam eden Polonya-Gürcistan ortak kazı ekibi, bu yıl ilk kez altından bir adak levhası bulmanın heyecanını yaşıyor. Varşova Üniversitesi Akdeniz Arkeolojisi Merkezi'nden Prof. Dr. Radosław Karasiewicz-Szczypiorski ve Adjara Kültürel Miras Koruma Ajansı’ndan Dr. Lasha Aslanishvili’nin liderlik ettiği ekip, bu nadir keşfi büyük bir coşkuyla duyurdu. Altın levha, Grekçe yazılar ve kabartma süslemeler içermekte olup, özellikle Romalı askerler arasında popüler olan Dolichenus Jüpiter'e adandığı ifade ediliyor.

Dr. Karasiewicz-Szczypiorski, antik çağlardan günümüze ulaşan neredeyse bozulmamış bir altın objenin bulunmasının son derece nadir olduğunu vurguladı. Antik Roma ordusundaki askerlerin genellikle altın süslemelerden kaçındıkları göz önüne alındığında, bu tür buluntular daha da özel bir anlam kazanıyor. Ayrıca Gonio Kalesi’nde 1970'lerde keşfedilen bir altın hazinesi, burada görev yapan komutanların veya mali kaynaklardan sorumlu kişilerin özel durumlar altında altın sakladığını göstermektedir.

Bu altın levhanın yanı sıra, arkeologlar Dolichensky kültüne dair bazı ipuçları içeren küçük bronz figürinler de buldu. Bu figürinler, özellikle bir boğa ve bir kartalı tasvir etmekte ve Jüpiter’in sembollerini yansıtarak bu kült hakkında henüz tamamlanmamış bilgileri gün yüzüne çıkarmayı hedeflemektedir. Ekip, levhanın bulunduğu alanda bir tapınağın izini sürdüklerini ve önümüzdeki yıllarda tapınağın kalıntılarına ulaşmayı umduklarını belirtti.

Ayrıca, kazılar sırasında antik Roma dönemine ait seramik fırınları ve şarap presi de gün ışığına çıkarıldı. Bu fırınların, şarap saklamak için kullanılan amforaların pişirilmesinde kullanıldığı ve yerel şarap üretiminin bu amforalarda muhafaza edilip Roma ordusuna ihraç edildiği düşünülüyor. Antik bir Roma askeri kalesinde büyük ölçekli seramik üretimi ve şarap imalatının varlığı, alışılmadık bir durum olarak öne çıkıyor. Karasiewicz-Szczypiorski’ye göre, bu zanaatkarlar, askeri birlikler kalede değilken çalışmakta ve askerler geri döndüğünde kaleyi terk etmektedir.