Rusya ve Ukrayna Arasındaki Gaz Krizi Derinleşiyor

Rusya ve Ukrayna arasındaki gaz krizi, Avrupa'nın enerji güvenliğini tehdit edecek boyutlara ulaşmaya devam ediyor. Azerbaycan’ın aracılığıyla gerçekleştirilen müzakerelerden henüz bir sonuç alınamadığı ve mevcut gaz transit anlaşmasının bu yıl sonunda sona ereceği belirtiliyor. Azerbaycan’ın enerji şirketi SOCAR’dan üst düzey bir yetkili, tarafların neredeyse bir yıldır süren görüşmelerde henüz bir uzlaşıya varamadığını ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz sevkiyatı için yeni bir anlaşmanın artık olmayacağının netleştiğini belirtti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise, Rusya’ya ödeme yapılmaması koşuluyla gaz akışının devam edebileceğini, ancak Moskova’nın bu şartı kabul etmesinin oldukça düşük bir ihtimal olduğunu vurguladı. Ukrayna, Rusya’nın 2022 yılında başlattığı askeri işgal nedeniyle bu anlaşmanın uzatılmasını reddettiğini duyurdu.

Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal, gaz transit anlaşmasının 1 Ocak sabahı sona ereceğini ve yalnızca Rusya dışındaki enerji kaynaklarından gelen gazın Avrupa Komisyonu’nun talebi doğrultusunda geçiş yapabileceğini açıkladı. Şmıgal’ın bu açıklamaları, Avrupa'nın enerji tedarikinde büyük bir belirsizlik yaratırken, Slovakya gibi Rus gazına bağımlı ülkelerde endişeleri artırdı.

Slovakya Başbakanı Robert Fico, Pazar günü yaptığı açıklamada, Putin’in Slovakya’ya gaz sağlamaya devam etmeye istekli olduğunu belirtti, ancak bunun pratik açıdan imkansız göründüğünü ifade etti. Bu açıklamanın ardından Fico, Rusya'yı ziyaret ederek Putin ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından Kremlin, Avrupa ülkelerinin Rus gazı alımındaki durumun giderek karmaşık hale geldiğini ve bu konunun dikkatlice ele alınması gerektiğini vurguladı.

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, görüşmelere dair daha fazla ayrıntı veremeyeceğini belirtirken, ikili ilişkiler ile Ukrayna'daki savaşın da gündeme geldiğini aktardı. Peskov, "Avrupa ülkelerinin Rus gazına olan ihtiyacı ve bu gazın ekonomilerinin işleyişi için gerekli olduğu yönündeki pozisyonlarını biliyoruz," diyerek krizin ciddiyetine dikkat çekti.

SOCAR yetkilileri, Ukraynalı ve Rus enerji şirketlerinin temsilcileriyle Mayıs ayında İstanbul’da, Ağustos ayında ise Viyana’da toplantılar düzenlediklerini ancak tarafların şartlar üzerinde bir mutabakata varamadıklarını duyurdu. SOCAR, Rus Gazprom ve Ukrayna’nın devlet enerji şirketi Naftogaz’dan henüz resmi bir yanıt almadıklarını da ekledi. Avrupa, Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimin gaz akışına etkilerini yakından takip etmeye devam ediyor.

Avrupa Birliği, Azerbaycan gibi alternatif kaynaklara yönelerek enerji tedarikini çeşitlendirmeye çalışsa da, bu kriz kıtanın enerji güvenliğinde önemli bir kırılganlık yaratmaya devam ediyor.