Tarım Arazilerinin Kiralanmasına İlişkin Yönetmelik Hakkında Bilgi

Tarım Arazilerinin Kiralanmasına İlişkin Yönetmelik

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni yönetmelik, iki yıl boyunca işlenmeyen özel mülkiyetteki tarım arazilerinin devlet tarafından kiraya verilmesini öngörüyor. Bu düzenleme, üretim seferberliği kapsamında, söz konusu arazilerin sezonluk tarımsal amaçlarla kiralanmasına yönelik işlemleri belirliyor. İşte bu tartışmalı düzenlemeye ilişkin merak edilen 10 soru ve yanıtı:

1 - Hangi araziler kiralanacak?

Özel mülkiyet altında bulunan ve üst üste iki yıl boyunca işlenmeyen tarım arazileri, hazinenin veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki araziler hariç, kiralama kapsamına alınacaktır. Kiralanacak arazilerin, vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartı aranmaktadır.

2 - Kiralanacak araziler nasıl tespit edilecek?

Kiralamaya uygun olan arazilerin tespit edilmesi için il veya ilçe tarım ve orman müdürlükleri tarafından oluşturulan Arazi Tespit Komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri gibi çeşitli verileri kullanacak. Ayrıca, yerinde gerçekleştirilecek arazi kontrolleriyle işlenmeyen tarım arazileri belirlenecek. Bu süreçte, bölgelerin hasat dönemleri de dikkate alınarak 1 Eylül'den 31 Ağustos'a kadar olan süre göz önünde bulundurulacaktır.

3 - İşlenmeyen tarım arazileri nerede ilan edilecek?

İşlenmeyen tarım arazileri listesi, il veya ilçe müdürlükleri aracılığıyla mahalle muhtarlıklarının ilan tahtalarında, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde duyurulacak. Arazi sahipleri ve diğer ilgililer, ilan süresi içinde listelere itiraz edebilecektir. İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik, 22 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe girecek. İlk tespit yılına ait işlenmeyen tarım arazilerine ilişkin ilk liste, 30 Eylül 2024 tarihinde ilan edilecek. Üst üste iki yıl işlenmeyen arazilerin ilk listesi ise 1 Eylül 2025'te ilan edilecek ve ilk kiralama işlemi 16 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilecektir.

4 - Arazinin durumu kiralama işleminde nasıl değerlendirilecek?

Dikili ve örtü altı tarım arazileri, kiralama işlemleri kapsamı dışında tutulacaktır. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumuna göre tarımsal üretim için ekonomik olmayan arazilerin durumu tutanak altına alınarak, o yılki kiralama işlemlerine dâhil edilmeyebilir.

5 - Kira bedeli nasıl belirlenecek?

Kira bedeli, komisyon tarafından belirlenen rayiç bedelden daha düşük olmayacak şekilde tespit edilecektir. Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin belirlenmesinde, benzer özelliklere sahip ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç kiralanmış tarım arazisi emsal olarak kullanılacaktır.

6 - Arazi kiralamak isteyenler nasıl başvuru yapacak?

İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler, tarım arazisi kiralama talep formunu eksiksiz doldurarak ilan süresi içinde il müdürlüğüne başvuruda bulunacak. Kiralama başvuruları, Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de yapılabilecektir.

7 - Kiralama işleminde kimlere öncelik tanınacak?

Kiralama önceliği, kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına verilecektir. Öncelikli gruplardan birden fazla istekli olması durumunda, en yüksek teklifi veren kişiye kiralama yapılacak. Eğer öncelikli gruplardan istekli çıkmazsa, diğer istekliler arasından en yüksek teklifi veren kişi kiralamadan faydalanacaktır.

8 - Kira bedelleri kime ödenecek?

Kira bedeli, doğrudan arazi sahibine ödenecek. Eğer arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamazsa, kira bedelleri bakanlıkça belirlenen bir kamu bankasında açılacak üç ay vadeli hesapta nemalandırılacaktır. Mülkiyeti ihtilaflı olan tarım arazilerinde, ihtilafın çözülmesi halinde biriken kira geliri, hak sahiplerine payları oranında dağıtılacaktır.

9 - Araziler bir sonraki yıl da kiraya verilecek mi?

Kiralama sezonu içerisinde, kiralanan tarım arazilerinin maliklerinden bir sonraki yıl üretim yapacağına dair herhangi bir başvuru yapılmaması durumunda, bu araziler üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazileri listesine eklenecektir. Emsal olarak kullanılacak tarım arazisinin belirlenmesinde ise akrabalar ve hissedarlar arası kiralamalar gibi özel amaçlı kiralama bedellerinin piyasa koşullarını temsil etme yetenekleri dikkate alınacaktır.

10 - Kiracılar desteklerden yararlanabilecek mi?

Kiralanan tarım arazileri, bakanlık tarafından belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecektir. Kiracılar, bu arazilerle ilgili olarak tarımsal desteklerden yararlanma hakkına sahip olacaktır.