TÜİK 2023 Satınalma Gücü Paritesi Verilerini Açıkladı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 Satınalma Gücü Paritesi Verilerini Açıkladı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bugün 'Satınalma Gücü Paritesi 2023' verilerini kamuoyuna duyurdu. Satınalma gücü paritesi (SGP), farklı ülkelerde belirli bir mal ve hizmet sepetinin fiyatlarının karşılaştırılmasına olanak tanıyan bir ölçüt olarak tanımlanmaktadır. Bu yöntem, ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak, uluslararası düzeyde gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmalarını yapabilmeyi sağlar.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanan verilere göre, 2023 yılı itibarıyla kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesinin ortalaması 100 olarak belirlenirken, Türkiye için bu değer 72 olarak tespit edildi. Bu durum, Türkiye'nin AB ortalamasının %28 altında kaldığını göstermektedir.

Karşılaştırma yapılan ülkeler arasında, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç) ile 6 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Bosna-Hersek) yer almaktadır. SGP'ye göre yapılan analizde, kişi başına GSYH endeksi en yüksek olan ülke 237 ile Lüksemburg olurken, en düşük değerler ise 36 ile Arnavutluk ve Bosna-Hersek'te görülmüştür. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg, AB ortalamasının %137 üzerinde, Arnavutluk ve Bosna-Hersek ise %64 altında kalmaktadır.

SGP'ye göre kişi başına GSYH endeks değerleri, 2023, Kaynak: Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat)

Kişi Başına Bireysel Tüketim Endeksi

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında genellikle kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerini değerlendirmek için kişi başına fiili bireysel tüketim endeksi daha uygun bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Fiili bireysel tüketim, bireylerin satın aldığı mal ve hizmetlerin yanı sıra, devlet veya kar amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık gibi) hizmetleri de kapsamaktadır.

2023 yılı itibarıyla, kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi, 27 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 olarak belirlenirken, Türkiye için bu değer 84 olarak kaydedilmiştir. Bu da Türkiye'nin AB ortalamasının %16 altında kaldığını göstermektedir. Karşılaştırmalara dahil edilen 36 ülke arasında, kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek olan ülke 136 ile Lüksemburg iken, en düşük değer ise 41 ile Arnavutluk'ta bulunmuştur.

Fiyat düzeyi endeksi ise, ülkelerin ulusal para birimlerinin döviz kuru üzerinden karşılaştırmalı alım gücünü göstermektedir. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi 100'den büyükse, bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre "pahalı"; 100'den küçükse "ucuz" olarak değerlendirilir. Türkiye'nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2023 yılı sonuçlarına göre 39 olarak belirlenmiştir. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin, Türkiye'de 39 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini göstermektedir.