Türkiye’deki Ekonomik Kriz ve Çiftçilerin Zorluğu

Türkiye, son yıllarda ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya kalmış durumda. Yüksek enflasyon ve artan maliyetler, vatandaşların yaşam mücadelesini zorlaştırırken, özellikle çiftçiler bu süreçten oldukça olumsuz etkileniyor. A'dan Z'ye her kalem grubunda görülen yüksek fiyatlar, çiftçilerin belini bükmekte ve üretimi neredeyse imkansız hale getirmektedir. Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesine bağlı Yoğunhisar köyünde çiftçilik yapan Halil Tanış, çiftçilerin geçirdiği zor dönemleri ve karşılaştıkları zorlukları dile getiriyor.

Tanış, emek verip alın teri dökerek ürettiği ürünlerini maliyetinin altında satmak zorunda kaldıklarının altını çiziyor. “İnsan mesleğinden nefret eder mi?” diyerek çiftçilerin yaşadığı sıkıntılara dikkat çekiyor. Çiftçi, üretim için kullandığı tohum, sulama, hasat ve mazot gibi girdilerin çok yüksek olmasına rağmen, ürünlerini maliyetin altında satmakta zorlandığını vurguluyor.

Çiftçilerin Zor Durumu

Halil Tanış, yüksek enflasyondan dolayı girdilerin pahalı, çıktılarının ise ucuz olduğunu belirtiyor. Şöyle konuşuyor: “Çiftçi perişan durumda, mahsulü para etmiyor. Girdileri pahalı, çıktıları ucuz. Bugün 25 kuruş farkla arpa sattık. 75 kuruş farkla buğday sattık. Mazot 45 liraya, gübre 25 liraya çıktı. Bizim girdilerimiz, çıktılarımızdan pahalı ve bu işin içinden çıkamıyoruz.” Pancar fiyatlarının geçen yıl bin 750 lira iken bu yıl 2 bin 260 lira olduğunu anlatan Tanış, tohumun ünitesinin 25 milyon olduğunu ve pancarın maliyetinin bu kadar yüksek olmasının çiftçiyi zor durumda bıraktığını ifade ediyor.

Tanış, “Bir şeyler ekmeye korkuyoruz. Petrollere ve gübrecilere varamıyoruz. Bugün Tarım Kredi Kooperatifi çiftçinin destekçisi. Tüccar 15 bin lira, burada 20/20’nin tonu 16 bin 500 lira. Nerede kaldı devletin bize desteği?” diyerek yaşadığı zorlukları dile getiriyor. “Biz bunlara kadar yaşıyoruz, bunu yaşayan bilir, yiyen bilmez. Bizim durumumuz vahim, çiftçiyi düşünsünler. Yüce vicdanlarına havale ediyorum, çiftçinin durumunu eline alsın. Bizim başka bir geçim kaynağımız yok.”

Pancar Üretiminden Vazgeçiş

Halil Tanış, pancar üretimini bıraktığını ve elindeki tarım makinelerini satacağını söyleyerek sözlerini sürdürüyor: “Bugün milyonlarca yatırım yaptık, traktör aldık, kuyu vurduk, pancar ekiyoruz, soğan ekiyoruz. Geçenlerde 7 liraya sattım, almadı. ‘Arkadaş, satamıyorum ki alayım’ dedi. Diğer tarafa gidiyor, tefeci alıyor, tefeci stoka çekiyor, 25 liraya soğan satacak. Tefeciler, yandaşlar kazanıyor.”

Tanış, maliyetlerin yükseldiğini ve tüccarın eline geçtiğinde ürünlerin pahalılaştığını belirtiyor: “Ben yıllık 300 bin lira elektrik parası veriyorum, ektiğim 60 dönüm pancar için. Pancarla elektrik maliyetini kıyasla ne olacak? O da bu beşli çetelerin içinde yandaş işte. Bu sene pancarı da bıraktım.” Artık traktörlerini satıp bankaya yatırmayı düşündüğünü, faizi alıp geçinmeyi planladığını ifade ediyor.

Sonuç ve Gelecek Endişesi

Tanış, “Hiç değilse canım dinlensin” diyerek yaşadığı zorlukların üstesinden gelemeyeceğini belirtiyor. Ürün fiyatlarının düşüklüğünden şikayet eden Tanış, “Üç sene önce 500 liraya fasulye sattım. Bu sene kaç lira? Arkadaş perakende 350 liraya satıyor. Bu büyük marketlerin eline geçtiği zaman yine 500-600 lira. Bizim elimizde olmayan imkanları onlara rant sağlıyorlar.” diyerek çiftçilerin durumunun ne kadar kötü olduğunu ifade ediyor. Son olarak, Adana'da mandalina fiyatlarının tarlada 7 lira olduğunu, nakliye eklendiğinde 25 liraya mal olduğunu belirtiyor.