PARÇALI AZ BULUTLU
2023 yılı, Türkiye’deki ekonomik politikaların köklü bir değişim geçirmesiyle birlikte, birçok firma için zorlu bir dönem olmuştur. Toplamda 447 bin 227 şirket, geçen yıl zarar bildirdi. Merkez Bankası’nın 2023 yılına ait sektör bilançolarına göre, Türkiye’de 1 milyon 62 bin 328 firmanın toplam cirosu 49.4 trilyon TL, aktif büyüklüğü ise 39 trilyon TL olarak kaydedilmiştir. Çalışan sayısı ise 12.4 milyon kişiye ulaşmıştır. Bu veriler ışığında, 1 milyondan fazla firmanın %42’sinin 2023 yılında zarar ettiği ortaya çıkmaktadır.
Verilere göre, 2023’te kâr açıklayan firmaların sayısı 583 bin 219 olarak belirlenirken, 447 bin 227 firma zarar bildirmiştir. Ayrıca, 31 bin 882 firma ne kâr ne de zarar açıklamıştır. Türkiye ekonomisinin belkemiği olarak görülen gayrimenkul, inşaat ve eğitim gibi sektörlerde zarar eden firma sayısının, kâr edenleri geride bıraktığı dikkat çekmektedir.
Eğitim Sektöründeki Zorluklar
Eğitim sektöründe, kâr eden firma sayısı 6 bin 574 iken, zarar edenlerin sayısı 10 bin 607’ye ulaşmıştır. Bu durum, sektörün içinde bulunduğu finansal zorlukları gözler önüne sermektedir.
İnşaat Sektöründe Zararlar
İnşaat sektörü de benzer bir sıkıntı ile karşı karşıya kalmıştır. Bu sektörde faaliyet gösteren firmaların 70 bin 131’i kâr, 73 bin 786’sı ise zarar bildirmiştir. İnşaat ile yakından ilişkili olan gayrimenkul sektöründe ise daha kötü bir tablo ortaya çıkmıştır. Bu sektördeki firmaların 6 bin 624’ü kâr, 14 bin 844’ü ise zarar etmiştir.
Diğer Sektörlerdeki Durum
Bilgi ve iletişim; tarım, orman ve balıkçılık; elektrik ve gaz sektörlerinde de zarar eden firma sayısı, kâr edenleri geçmektedir. Ancak, 2023’ü daha olumlu bir şekilde geçirebilen sektörlerin başında imalat sanayi gelmektedir. İmalat sanayisindeki 173 bin 471 firmanın 111 bin 841’i kâr açıklamıştır. Ticaret sektöründe ise 124 bin 601 zarar eden şirkete karşılık, 209 bin 314 firma kâr bildirmiştir.
Genel olarak bakıldığında, firmaların kârlılık oranlarının 2022 ve 2023 yıllarında ciddi bir artış gösterdiği görülmektedir. 2021 yılında Türkiye’deki 940 bin 568 firma toplamda 275.1 milyar lira net kâr açıklamışken, bu değer 2022’de 1.5 trilyon liraya, 2023’te ise 1.7 trilyon lirayı aşmıştır.
Eğitim Sektöründe Borç Sorunları
Eğitim sektörü, borç ödeme kapasitesi açısından en zor durumda olan sektör olarak dikkat çekmektedir. Sektörler, şirketlerin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ve net işletme sermayesinin yeterliliğini gösteren “cari oran” açısından değerlendirildiğinde, bilgi ve iletişim alanında faaliyet gösteren firmaların ortalaması en yüksek orana sahip olmuştur. Sektör bilançolarına göre, bilgi ve iletişim 1.43 cari oranıyla lider konumdayken, eğitim sektörü 0.816’lık cari oran ile son sırada yer almaktadır. Eğitim dışında yalnızca kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor sektöründe cari oran 1’in altında kalmaktadır.