75 Yaşındaki Nazife Canbay’ın Tedavi Süreci ve Mağduriyeti
Elazığ merkez Olgunlar Mahallesi’nde yaşayan 75 yaşındaki üç çocuk annesi Nazife Canbay, 5 yıldır Parkinson Plus hastası olarak yatağa bağımlı bir yaşam sürmektedir. Yüzde 91 engelli raporu bulunan Canbay, Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) tarafından haftada iki gün fizik tedavisi almaktaydı. Ancak bir süre sonra, tedavisinin ‘hastanın gelişimine katkı sağlamadığı’ gerekçesiyle RAM tarafından kesildi. Üstelik, Canbay’ın bir yıllık raporu dolmasına rağmen RAM, raporunu da yenilemedi.
Tedavi süreci kesilen Nazife Canbay’a bakan oğlu Nevzat Canbay, annesinin fizik tedavisinin durdurulması ve raporunun yenilenmemesi konusundaki tepki ve üzüntüsünü dile getirdi. Oğlu Nevzat Canbay, yaşadıkları mağduriyeti şu şekilde özetledi:
- “Annem 74 yaşında ve evde bakım tedavisi alıyor. Bunun için şehir hastanesinden alınan yüzde 91 engelli ve tam bağımlı hasta olduğuna dair sağlık kurulu raporumuz mevcut.”
- “Ayrıca, şehir hastanesinden aldığımız ‘evde destek hizmeti alması uygundur’ raporu da bulunuyor.”
- “Annemizin evde fizik tedavi hizmeti alması için gerekli başvuruları yaptık. İlk bir yıl boyunca evde fizik tedavisi aldı. Bu hizmet, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) tarafından sağlanıyordu.”
- “Özel tedavi fizik merkezi, haftada iki gün hizmet sunuyor ve bunun ödemesi RAM tarafından karşılanıyordu. Ancak raporların bir yıllık süresi dolunca RAM, hastanın raporunu yenilemedi.”
- “Gerekçe olarak ise ‘hastanın gelişimine katkı sağlamadığı’ belirtildi. Bu hastanın zaten PSP hastalığı var; dolayısıyla kimsenin hastanın gelişimine katkı sağlamasını beklemesi mümkün değil. Bu hasta bu saatten sonra yürümez, koşmaz ya da dışarıya çıkamaz.”
- “Hastamız evde bakım hastası olduğu için kas fonksiyonlarını kaybetmemesi adına, kalan hayatını daha sağlıklı ve kaliteli yaşaması için fizik tedavisi alması gerekmektedir. Ancak bir yılın ardından ne yazık ki RAM, ‘hastanın gelişimine katkı sağlamadığı’ gerekçesiyle fizik tedavisini durdurdu.”
- “Daha da talihsiz olan durum, ilk olumsuz raporu veren fizyoterapistin hastayı hiç görmeden bu kararı almış olması. ‘Hastanın fizik tedavisi alması uygun değildir’ diyerek kağıt üzerinden imzayı attı. İtiraz ettikten sonra tekrar geleceğiz dediler, ikinci kez gelip baktılar; ancak bu sefer, kendilerini haksız duruma düşürmemek için tekrar olumsuz bir rapor verdiler.”
“Tasarruf Tedbirleri Hastaların Sağlığı Üzerinden Mi Uygulanıyor?”
Nevzat Canbay, annesinin kas fonksiyonlarını kaybetmemesi için fizik tedavisi alması gerektiğini vurguladı ve şunları ekledi:
- “Bu hastanın sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi ve kas fonksiyonlarını kaybetmemesi için fizik tedavisi alması şart. Bu kararı veren fizyoterapist ve rehber öğretmenler, bu tür kararları verebilecek olan tıp hekimleridir.”
- “Bir fizyoterapistin ‘fizik tedavi alması uygun değildir’ demesi, hastayı kendi kaderine terk etmek demektir. Bu, ‘bırakın ne zaman ölürse ölsün’ demektir. Biz buna şiddetle isyan ediyoruz ve karşı çıkıyoruz.”
- “Kamuda uygulanan tasarruf tedbirlerinin, hastaların sağlığı üzerinden mi uygulanmak istendiğini merak ediyoruz. Bu hasta, fizik tedavi hizmetini sonuna kadar hak ediyor ve evinde tedavisini alması gerekiyor. Ancak, acemi insanlar tarafından verilen kararlar sonucunda hastamız mağdur durumda ve fizik tedavi hizmetini alamıyoruz.”
- “Buradan tüm yetkililere, Sağlık Bakanımıza, Milli Eğitim Bakanımıza ve ilgili kurumlara sesleniyoruz; bu mağduriyete ‘dur’ deyin. Gelin, durumu inceleyin. Bu kararı tıbbi hekimler vermeli ve hastamızın mağduriyetinin giderilmesi için gerekli adımlar atılmalıdır. Fizik tedavisinin yeniden başlamasını talep ediyoruz.”
Elazığ Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nden Açıklama
Elazığ Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü, Nazife Canbay’ın tedavisinin kesilmesiyle ilgili olarak yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
- “Nazife Canbay adlı bireyin destek eğitim raporunun sonlandırılması ile ilgili olarak CİMER başvurusu üzerinden yapılan dosya incelemesi sonucunda uzmanların ve kurul üyelerinin görüşlerinin alındığı belirtilmiştir.”
- “Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde bedensel yetersizliği olan bireylerin incelemeleri fizyoterapistler tarafından yapılmakta ve ayrıca özel eğitim uzmanları tarafından da performans değerlendirmesi gerçekleştirilmektedir.”
- “Bu değerlendirmeler, kurum bünyesinde kurulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu’na (RAM Müdür Yardımcısı başkanlığında, Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanı, bir özel eğitim öğretmeni, bir psikolojik danışman ve bir fizyoterapistten oluşan) iletilmektedir. Bu kurul, incelemeyi yapan uzmanların değerlendirmelerini ve kararlarını inceleyerek elde edilen verilere göre destek eğitime karar vermektedir.”
- “Nazife Canbay adlı bireye 2021-2022, 2022-2023 ve 2023-2024 yıllarında olmak üzere toplamda 3 yıl boyunca Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı önerilmiştir.”