Yoksulluk ve Zenginlik Arasındaki Uçurum
Yüksek enflasyon ve eriyen maaşlar, borç yükü altında ezilen vatandaşları her geçen gün daha da yoksullaştırırken, son beş yılda zenginler daha da zenginleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait “Gelir Dağılımı İstatistikleri” bültenini revize ederek yeniden yayımladı. Bu verilere göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip olan %20’lik kesimin toplam gelirden aldığı pay %48.7’ye çıkarak dikkat çekti. Gelir dilimlerinin ortasında yer alan üçüncü %20’lik dilimin payı ise %14.3’e düşerken, en düşük gelire sahip %20’lik grubun aldığı pay ise %6.1 olarak belirlendi. Yani her 100 liranın 48.7 lirasını sadece 20 kişi alırken, geriye kalan 80 kişi bu miktarı paylaşmak zorunda kalıyor.
En Zengin Yüzde 10’un Durumu
Bunun yanı sıra, veriler en zengin %20’nin içinde de önemli bir ayrışma olduğunu ortaya koyuyor. Toplumun en yüksek gelir elde eden %10’unun gelir pastasındaki payı %33.4’e yükselmiş durumda. Bu da demektir ki Türkiye’deki gelir pastasının üçte birini en zengin %10 elinde tutuyor. Son yapılan araştırmalara göre, en zengin %5’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0.4 puan artarak %23.3’e çıkarken, en düşük gelire sahip %5’lik grubun payı ise değişmeden %0.9’da kaldı.
Gelir Dağılımındaki Bozulma
Bu veriler, Türkiye ekonomisinin son beş yılda yaşadığı kriz ile birlikte gelir dağılımındaki bozulmayı da net bir şekilde gözler önüne seriyor. 2019 yılında en zengin %5’lik kesimin geliri, en yoksul %5’lik kesimin gelirinin 22.6 katı iken, bu oran 2023’te 25.9 katına çıktı. 2019’da en düşük gelire sahip %50’lik kesimin toplam gelirden aldığı pay %24.5 iken, 2023’te bu oran %22.8’e düştü.
Türkiye’nin Gelir Eşitsizliği
Türkiye, Avrupa’nın en eşitsiz ülkesi olma unvanını taşıyor. İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökçe, Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki gelir adaletsizliğini kıyasladı. Gökçe’nin verilerine göre, Avrupa’da gelir dağılımı eşitsizliği açısından en kötü durumda olan ülkeyiz. Türkiye’de gelir dağılımı eşitsizliğini ölçen gini katsayısı 0.420 olarak belirlendi. Bu değer, Avrupa Birliği ortalaması olan 0.296’nın oldukça üzerinde. Öte yandan, Rusya’da gini katsayısı 0.36, Almanya’da 0.32, Japonya’da ise 0.31 olarak kaydedildi. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitlik, bire yaklaştıkça ise gelir dağılımındaki adaletsizliği ifade etmektedir.
News
