Küresel Gaz Piyasalarında Gelişmeler
Küresel gaz piyasalarında 2023 yılının ilk yarısında talepteki güçlü toparlanmaya rağmen, arz-talep dengesinin sıkışık kalması, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretimindeki zayıflıklar ve jeopolitik gerilimler nedeniyle görünüm hâlâ kırılgan. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) hazırladığı Gaz Piyasası Raporu’na göre, 2022 yılındaki doğal gaz arz şokunun ardından 2023’te kademeli bir dengelenme süreci yaşanıyor. Bu kapsamda, küresel gaz talebinin 2024 yılının ilk yarısında yıllık bazda yüzde 3 oranında artması bekleniyor. Bu büyüme, 2010-2020 dönemindeki tarihsel ortalama artış olan yüzde 2’nin de üzerinde bir performans sergiliyor.
Küresel gaz talebindeki artışın yüzde 60’ı Asya ülkelerinden kaynaklanıyor. Özellikle Asya bölgesinin gaz talebi, yılın ilk yarısında yıllık bazda yüzde 8 oranında bir artış gösterirken, bu artışın en büyük destekçisi olan Çin’de bu oran yüzde 11’e ulaşıyor. Hindistan’daki gaz talebi ise aynı dönemde yüzde 10’un üzerinde bir yükseliş sergiledi. Ayrıca, dünya genelinde sanayi sektöründeki gaz talebinin artması, bu dönemdeki toplam talep büyümesini destekleyen önemli bir faktördü.
Ancak, küresel LNG arzındaki büyüme sadece yüzde 2 seviyesinde (yaklaşık 6 milyar metreküp) kalarak zayıf bir seyir izledi. LNG arzındaki bu zayıflık, Asya’daki talep artışıyla birleşince, özellikle ikinci çeyrekte küresel gaz arzı dengesinde bir sıkışıklığa yol açtı. Rusya’nın Avrupa’ya boru hattıyla gaz tedarikine dair belirsizlikler de son aylarda yeniden belirginleşti; bu durum fiyatlarda dalgalanmalara neden oldu.
Sıkışık Arz-Talep Dengesi ve Fiyat Oynaklığı
Sıkı arz-talep dengesi ve jeopolitik gerilimlerin etkisiyle, gaz fiyatları tüm büyük gaz piyasalarında özellikle yılın ikinci çeyreğinde önemli bir oynaklık gösterdi. Avrupa ve Asya piyasalarında gaz fiyatları, Haziran 2024 itibarıyla yükseliş göstererek 2023 seviyelerinin üzerine çıktı. ABD’de Henry Hub’da fiyatlar, mart-haziran döneminde yaklaşık yüzde 70 oranında artarak, 10 yılın en düşük seviyesinden bir toparlanma yaşadı. Avrupa’da gaz fiyatları yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15, Asya’da ise yüzde 20 oranında artış gösterdi.
Her ne kadar doğal gaz talebinde yılın ilk yarısında güçlü bir toparlanma yaşanmış olsa da, arz sıkışıklığı, fiyatlardaki dalgalanma ve jeopolitik gerilimler, küresel gaz piyasalarının görünümündeki kırılganlığı devam ettiriyor.
LNG Arzındaki Sınırlı Büyüme Talebi Baskılayacak
Öte yandan, küresel gaz talebindeki büyümenin bu yılın ikinci yarısında yüzde 2’nin altına düşmesi bekleniyor. Bu düşüşle birlikte, küresel gaz talebindeki artışın 2024 yılının tamamı için yüzde 2,5 veya 100 milyar metreküp seviyesinde kalması öngörülüyor. LNG arzındaki sınırlı artışın, ithalat piyasalarındaki büyümeyi baskılaması beklenirken, enerji sektöründe gaz kullanımının yalnızca marjinal düzeyde artacağı ve talepteki asıl itici gücün sanayi sektöründen gelmeye devam edeceği tahmin ediliyor.
Bu bağlamda, hızla büyüyen Asya pazarları ile Afrika, Orta Doğu ve Kuzey Amerika’daki gaz zengini ülkelerdeki talep artışının, Avrupa’daki düşüşle kısmen dengeleneceği öngörülüyor.
News
