Avrupa Birliği (AB) Konseyi, “Rusya’nın Moldova’yı istikrarsızlaştırma çabalarına katkı sağlamak amacıyla ayrılıkçı faaliyetlerde bulunan” Gagavuzya Özerk Bölgesi liderlerine yönelik yaptırım kararı aldı. BBC Türkçe’den Yusuf Özkan’ın aktardığına göre, bu yaptırımlar AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından kamuoyuna duyuruldu. AB yönetimi, Gagavuzya Başkanı Evghenia Gutul ile birlikte üç Türk yöneticiyi, “Moldova Cumhuriyeti’ni istikrarsızlaştıran eylemlerden” sorumlu tutuyor.
AB Konseyi, 38 yaşındaki Gagavuzya Başkanı Evghenia Gutul’u, “Moldova’da ayrılıkçılığı teşvik etmek, anayasal düzeni yıkmaya çalışmak ve bağımsızlık tehditleri oluşturmakla” suçlamakta. Yaptırım listesinde yer alan diğer üç Türk yönetici ise farklı pozisyonlarda görev alan Mihail Vlah, Iurii Cuzneţov ve İlya Uzun’dur.
SEYAHAT YASAĞI GETİRİLDİ
AB’nin yaptırım listesi, Gagavuzya’daki Türk liderlerin yanı sıra, Rusya’nın çıkarlarını desteklemeyi amaçlayan bir sivil toplum kuruluşu olan Evrazia örgütü ile bu örgütün kurucusu Nelli Parutenco’yu da kapsamaktadır. Evghenia Gutul ve diğer yaptırım uygulanan kişilere, AB ülkelerine seyahat yasağı getirildi. Ayrıca, listedeki kişi ve kuruluşların AB içindeki mal varlıkları dondurulacak ve bu kişilere doğrudan ya da dolaylı olarak ekonomik kaynak sağlanması yasaklanacaktır.
AB yönetimi, 25 Haziran’da Ukrayna ile birlikte resmen tam üyelik müzakerelerine başladığı Moldova’nın egemenliği, güvenliği ve istikrarını tehdit eden eylemler gerekçesiyle geçen yıl Nisan ayında 16 kişi ve iki kuruluşa yönelik yaptırım kararı almıştı. AB, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana Moldova’yı istikrarsızlaştırma çabalarının önemli ölçüde arttığını ve bunun da dış sınırların istikrar ve güvenliği açısından doğrudan bir tehdit oluşturduğunu vurgulamaktadır.
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya’nın istikrarsızlaştırma girişimlerinin Moldova gibi egemen bir ülkeye ve onun demokratik yaşamına doğrudan zarar verdiğini ifade etti. Borrell, “AB, Moldova halkının meşru taleplerine tam destek vermeye devam edecek. Bugünkü yaptırımlar, Moldova’nın dayanıklılığına bir katkı daha sunmaktadır” şeklinde konuştu.
GAGAVUZLAR KİMDİR?
Moldova sınırları içindeki Gagavuzya, yaklaşık 150 bin nüfuslu bir özerk cumhuriyet olarak bilinmektedir. Moldova’nın diğer bölgeleri ve Rusya’da yaşayanlarla birlikte toplam Gagavuz nüfusunun 250 binden fazla olduğu tahmin edilmektedir. Gagavuzlar, Türkiye Türkçesine yakın bir dil konuşmakta olup, Rusya’nın yanı sıra Türkiye ile de tarihi ve kültürel bağlara sahiptir. Kökenleri Oğuz Türklerine dayandığı düşünülen Gagavuzlar, Ortodoks Hıristiyan inancını benimsemişlerdir. Gagavuz kelimesinin “Gök-Oğuz”dan türediği sanılmaktadır.
Evghenia Gutul’un başkanlık ettiği özerk yönetimin merkezi Komrat şehridir. Bizans kaynaklarına göre 11. yüzyılda Balkanlar’a yerleştikleri kaydedilen Gagavuzların büyük bir kısmı, 1812 yılında yaşadıkları Beserabya’nın Ruslar tarafından ilhak edilmesinin ardından Bucak’a göç etmiştir. Gagavuzlar, 1856-1878 yılları arasında Moldova-Rumen yönetimi altında kalmışlardır. Sovyetler Birliği döneminde, 2. Dünya Savaşı’nın başında Gagavuz memleketi Moldova ve Ukrayna cumhuriyetleri arasında bölüştürülmüştür. Sovyetler dağılınca Moldova bağımsızlığını ilan etmiş ve bu süreçte ülkedeki milliyetçilik dalgasının artmasıyla Gagavuzlar da özerklik taleplerini daha yüksek sesle dile getirmeye başlamışlardır. 1994’teki referandum sonucunda kabul edilen yasayla Moldova içindeki 4 enklav özerk Gagavuz bölgesi olarak ilan edilmiştir. Bu yasaya göre, Moldovalılar Romanya ile birleşirse Gagavuzlar bağımsızlık ilan etme hakkına sahip olacaklardır.
News
