Amerika Birleşik Devletleri, İran’ın nükleer faaliyetlerine karşı sert ve tehditkar uyarılarda bulunmaya devam ederken, bölgedeki askeri varlığını da artırma kararı aldı. ABD Başkanı Donald Trump, İran ile nükleer programı üzerine yapılacak müzakerelerin başarısız olması durumunda Tahran’ın “büyük bir tehlike” ile karşılaşacağına dair uyarıda bulundu. Trump, “İran’ın nükleer silahlara sahip olmasına izin veremeyiz. Eğer diplomasi sonuç vermezse, askeri seçenekler devreye girebilir” şeklinde konuştu.
ABD, BOMBARDIMAN UÇAKLARINI GÖNDERDİ
Bu açıklama, ABD’nin İran üzerindeki askeri baskıyı artırmak amacıyla Diego Garcia üssüne altı adet B-2 bombardıman uçağı göndermesinin hemen ardından geldi. Pentagon, B-2’lerin İran’a yönelik bir mesaj olup olmadığı konusunda net bir açıklama yapmasa da Savunma Bakanı Pete Hegseth, bu uçakların bölgedeki varlığının “herkese bir mesaj” verdiğini ifade etti. Hegseth, “Bu durum, büyük bir caydırıcılık aracı olarak öne çıkıyor. İran’ın ne anladığına ise onlar karar verecek. Başkan Trump açık bir tutum sergiledi. Bu sorunun barışçıl yollarla çözülmesini istiyoruz” dedi. Ancak, ABD’nin elinde yalnızca 20 adet bulunan bu gelişmiş bombardıman uçaklarının bölgeye gönderilmesi, olası bir askeri saldırı hazırlığının işareti olabileceği konusunda endişeleri artırdı.
TEHDİTLER TERS TEPİYOR
İran cephesi, ABD’nin bu tehditlerine sert bir şekilde karşılık verdi. İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in danışmanı Ali Şemhani, ABD’den gelen askeri baskının devam etmesi halinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini askıya alabileceklerini belirtti. Şemhani, “Eğer İran’a yönelik askeri saldırı tehdidi sürerse, UAEA müfettişlerinin sınır dışı edilmesi ve iş birliğinin sona ermesi gibi caydırıcı önlemler gündeme gelebilir” dedi. Ayrıca, zenginleştirilmiş uranyumun gizli ve güvenli bölgelere taşınmasının da değerlendirilebileceğini vurguladı. İran ile ABD arasında başlayan yeni müzakerelerin niteliği konusunda ise taraflar arasında anlaşmazlıklar devam ediyor. Trump, görüşmelerin doğrudan yapılacağını açıklarken, İran dışişleri yetkilileri müzakerelerin Umman aracılığıyla dolaylı bir şekilde yürütüleceğini savunuyor. Bu farklılık, taraflar arasındaki güvensizliğin sürdüğüne işaret ediyor. Umman’ın başkenti Muskat, daha önce de benzer görüşmelere ev sahipliği yapmıştı.
NE OLMUŞTU?
İran, nükleer programının tamamen barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü savunuyor. Ancak UAEA, İran’ın 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadaki sınırlamaları aştığını ve yüksek derecede zenginleştirilmiş uranyum ürettiğini bildirdi. Batılı ülkeler, bu seviyedeki uranyumun yalnızca sivil amaçlarla gerekçelendirilemeyeceğini düşünüyor. Tahran ise programın enerji üretimi ve tıbbi araştırmalar için geliştirildiğini öne sürüyor. Trump, görevinin ilk döneminde ABD’yi 2015 anlaşmasından çekmiş ve İran’a karşı ağır yaptırımları yeniden uygulamaya koymuştu. O tarihten bu yana İran, nükleer programını hızlandırarak ilerlemeye devam etti. Bugün İstanbul’da, ABD ve İran’ın arabuluculuğunu yapan Rusya arasında başlayan yeni müzakereler, hem bölgede bir savaşın önlenmesi hem de küresel diplomasi açısından önemli bir dönemeç olabilir.
News
