AÇIK
Günümüzde Dünya Sağlık Örgütü tarafından kanserojen olarak sınıflandırılan arsenik, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen ciddi bir elementtir. Özellikle uzun süreli ve yüksek dozda maruz kalındığında, arsenik vücutta birikerek çeşitli hastalıkların gelişimine zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, arsenik içeriği yüksek gıdalar ve su kaynaklarından dikkatli beslenmek önemlidir.
Pirinç, dengeli beslenme programlarının vazgeçilmez bir parçası olmasına rağmen, içeriğinde doğal olarak bulunan arsenik nedeniyle potansiyel sağlık riskleri barındırabilir. Özellikle esmer pirinç, beyaz pirince kıyasla daha yüksek arsenik seviyelerine sahiptir. Esmer pirinç, kepek ve rüşeym kısmını içerdiği için, bu bölgelerde arsenik yoğunluğu daha fazladır. Ancak, sağlığa olan faydaları ve lif açısından zengin yapısı nedeniyle tüketimi önemli olmakla birlikte, arsenik miktarına dikkat edilmelidir.
Michigan Üniversitesi tarafından yapılan ve şubat 2025 tarihinde Risk Analysis dergisinde yayımlanan çalışma, esmer pirincin arsenik seviyelerinin beyaz pirince göre daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, pirinçlerin yetiştirildiği toprak ve su kaynaklarının arsenik açısından zengin olmasından kaynaklanmaktadır. Doğal olarak toprakta bulunan arsenik, pirinç tarlalarında özellikle su altında yetiştirilirken bitkiye kolayca nüfuz eder. Araştırmalara göre, bir kilogram esmer pirinçte ortalama 0,28 mikrogram, beyaz pirinçte ise 0,23 mikrogram arsenik bulunmakta, kepek kısmında ise bu oran 2,1 mikrograma kadar çıkabilmektedir. Bu seviyeler, Codex Alimentarius’un belirlediği kilo başına 200 mikrogram sınırının oldukça altında olsa da, uzun vadede sağlığı etkileyebilecek endişeleri beraberinde getirir.
İnsanlar arasında arsenik maruziyetinin en yüksek olduğu gruplardan biri ise küçük çocuklardır. 6-24 aylık çocuklar, vücut ağırlıklarına oranla daha fazla pirinç tüketerek, yetişkinlere kıyasla arsenik emiliminde daha yüksek oranlara ulaşabilirler. Bu durum, çocukların gelişim döneminde bilişsel fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Araştırmalar, insanların günlük arsenik tüketiminin kilogram vücut ağırlığı başına 0,59 mikrograma kadar olabileceğini göstermektedir. Bu miktarın aşılması, özellikle çocuklar ve hassas bireyler için sağlık açısından risk teşkil eder.
Temmuz 2023’te Frontiers in Pediatrics dergisinde yayımlanan araştırmalar, arsenik maruziyeti ile otizm spektrum bozuklukları arasında olası bağlantılara dikkat çekmektedir. Otizm teşhisi konan çocukların vücutlarında diğer çocuklara göre daha yüksek seviyelerde ağır metal bulunması, araştırmacıları endişelendiriyor. Ancak, bu durumun sebep-sonuç ilişkisini net olarak ortaya koymak henüz mümkün olmamıştır. Bu nedenle, çocukların arsenik ve diğer ağır metallere maruziyetini azaltmak adına, pirinç tüketiminde dikkatli olunması ve alternatif gıdaların tercih edilmesi önerilmektedir.
Sağlıklı ve dengeli beslenmek adına, özellikle küçük çocuklar ve hassas bireyler için farklı tahıl ve karbonhidrat kaynaklarının tercih edilmesi önemlidir. Kinoa, darı, irmik veya patates gibi alternatifler, arsenik içeriği düşük ve besin değeri yüksek seçeneklerdir. Ayrıca, pirinci pişirmeden önce iyice yıkamak ve bol suyla pişirmek, arsenik seviyesini azaltmaya yardımcı olur. Bu basit önlemler, sağlığınızı korumak ve uzun vadeli riskleri minimize etmek adına etkili yöntemlerdir.