Aşırı Şeker Tüketiminin Tehlikeleri: Türk Böbrek Vakfı’ndan Uyarılar
Aşırı sıcak havalarda artan şeker tüketimi, çeşitli sağlık sorunlarına davetiye çıkarıyor. Bu nedenle Türk Böbrek Vakfı, halkı aşırı şekerli içeceklerin yarattığı sağlık problemlerine karşı bilinçlendirmek amacıyla bir etkinlik düzenledi. Etkinlikte, su tüketiminin önemi vurgulandı ve evde kolayca yapılabilecek sağlıklı içecek tarifleri paylaşıldı.
Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk’in ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleşen etkinlikte, TBV Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın, sağlıklı serinletici içecek tariflerini uygulamalı olarak sundu. Aynı zamanda, İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Uz. Dr. Hümeyra Rekalı Şahin, aşırı şekerli içeceklerin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini katılımcılara aktardı.
“SAĞLIĞINIZ İÇİN SAF SU TÜKETİN”
Dünya Sağlık Örgütü, sağlıklı bir bireyin günlük basit şeker tüketimini 50 gram olarak belirlerken, Türkiye’de kişi başı şeker tüketiminin bunun üç katı, yani 150 gram seviyelerine ulaştığını belirten Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, yaz aylarında bu miktarın daha da artığına dikkat çekti. Türkiye’de obezite oranının oldukça yüksek olduğunu ve bu oranın yüzde 60’ının 18 yaş altındaki genç bireylerden oluştuğunu ifade etti.
Erk, şunları söyledi: “Türkiye’nin sağlıklı nesillerin yetişmesi konusunda ciddi sorunları bulunuyor. Biz, bu konuda Sağlık Bakanlığı ile çeşitli projeler geliştiriyoruz. Obezite ile mücadele için şeker tüketimini azaltmaya yönelik etkenleri araştırıyoruz. Bu yaz, küresel anlamda sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği için insanlar sıvı tüketiminde artış göstermekte. Burada önemli olan, hangi tür sıvıyı alacağımız ve hangi içeceklerin faydalı, hangilerinin zararlı olduğuna dikkat etmemizdir. Bu nedenle bu etkinliği düzenledik. Hazır paketli içeceklere alternatif olarak aklımıza ilk gelen su olmalı. Suyun yerini hiçbir şey tutamaz. Su tüketimi, vücut kitle endeksine uygun olmalıdır. Benim gibi 90 kilo olan biri için günlük su ihtiyacı 2,5 litredir. Ben bile bu yaz su tüketiminde yetersiz kaldım.”
Erk, ayrıca, suyun alternatifleri olarak ayran ve sütü önerirken, suyu tatlandırmak isteyenlerin içine tarçın, zencefil veya doğranmış salatalık ekleyerek hafif bir tat verebileceğini, ancak kesinlikle şeker eklenmemesi gerektiğini vurguladı. “Bir teneke kutu gazlı içeceğin içerisinde 10 küp şeker yani 35 gram şeker var. Bu da vücuda şeker hastalığı olarak geri dönüyor. Diyabetin sonucu da obeziteye yol açıyor. Dünyada her yıl yüzde 10’luk obezite artışı varsa bunun ilk üçünde maalesef Türkiye var. Birinci sırada Amerika, ikinci sırada Meksika, üçüncü sırada Türkiye geliyor. Hep beraber çalışarak bu oranı düşürmeliyiz. Şeker tüketimi konusundaki bilinci artırarak farkındalık yaratmalıyız.”
“GENÇLER ŞEKERLİ İÇECEKLERİN CAZİBESİNE KAPILMAMALI”
İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Uz. Dr. Hümeyra Rekalı Şahin, günlük hayatta sıkça tüketilen gazlı içecekler, hazır meyve suları, enerji içecekleri ve şuruplu içeceklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, şunları ekledi: “100 ml içecekte 11 gramdan fazla şeker içeren içecekler yüksek şekerli olarak tanımlanıyor. Örneğin, bir kutu şekerli içecek yaklaşık 39 gram şeker içeriyor, bu da yaklaşık 10 çay kaşığı şekere denk geliyor. Bir kutu şekerli içecek ortalama olarak 150 kalori içeriyor ve bu kalorinin büyük bir kısmı rafine şekerden geliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisine göre, günlük şeker alımı toplam kalorinin yüzde 10’unu geçmemeli, hatta yüzde 5’in altında olmalıdır. Bu oranı aşmak, kilo alımı ve obeziteye yol açabilir.”
Ayrıca, aşırı şeker tüketiminin diş çürüğü, obezite, kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet ve karaciğer yağlanması ile ilişkili olduğunu da belirtti. Aşırı şeker tüketimi, karın bölgesindeki yağlanmayı artırarak metabolik sendrom riskini artırabilir. Bu tür yağlanma, tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
“BAĞIMLILIĞA NEDEN OLUYOR”
Uz. Dr. Hümeyra Rekalı Şahin, şekerli içeceklerin beyinde dopamin salgısını artırarak geçici bir mutluluk hissi yarattığını ve bu durumun, özellikle çocuklarda ve gençlerde bir bağımlılık oluşturabileceğini ifade etti. “Bu tür içecekleri sık tüketmek, beynin ödül merkezlerini uyarır ve daha fazla şeker tüketme isteği doğurur. Bu da sağlıksız bir döngü yaratır ve bireylerin sağlıklı alışkanlıklar geliştirmesini zorlaştırır. Ne yapmalıyız? Öncelikle bireysel farkındalığı artırmak çok önemlidir. Tüketiciler bilinçli seçimler yapmalı ve şekerli içeceklerin yerine daha sağlıklı alternatiflere yönelmelidir. Su, bitki çayları ve şekersiz içecekler, sağlığımızı korurken yaşam kalitemizi de artırır. Ayrıca, çocuklara ve gençlere erken yaşta sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmak, uzun vadeli sağlık sorunlarını önlemede kritik bir rol oynar.”
“EVDE LİMONATA, SOĞUK ÇAY, MEYVE SUYU YAPMAK DAHA KOLAY”
TBV Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın, dışarıda satılan şekerli, gazlı içeceklerin sağlıksız olduğunu belirterek, evde bulunan malzemelerle sağlıklı ve pratik içecek tariflerini paylaştı. Aydın, “Dışarıda satılan şekerli kutu içeceklerin ne kadar sağlıksız olduğunu biliyoruz. Bu nedenle ev yapımı içecekler hazırlamak faydalı olacaktır. Tat vermesi için bal veya pekmez kullanıyoruz, ancak bunları da çok az miktarda ekliyoruz. Böylece sağlıklı, aromatik, şekersiz içecekler elde ediyoruz. Ev yapımı limonata ve buzlu çay gibi içecekler hazırlamak oldukça kolay. Limonatayı 5 dakika içinde hazırlayabiliriz. Limonu kabuğuyla bal ile karıştırıp üzerine limon suyu sıkıp nane ve su eklediğimizde lezzetli bir limonata ortaya çıkıyor.”
Aydın, buzlu çay yapmak için evdeki demlenen çayı kullanabileceğimizi, üzerine limon sıkıp nane ile karıştırarak soğuk çay elde edebileceğimizi belirtti. “Evde herkesin mutlaka limon, nane ve çay bulunur. Maliyet açısından da oldukça uygun. Bahçesi olanlar, bahçeden topladıkları meyveleri kaynatıp suyunu çıkararak sağlıklı içecekler elde edebilirler. Dışarıda içtiğimiz kahvelerin içinde çeşitli meyve ve sebze şurupları bulunuyor. Bu şuruplar genellikle şeker veya nişasta bazlı şeker içeriyor. Dolayısıyla bu tür içecekleri sade şekilde tüketmek, özellikle şurupsuz ve sade bir biçimde içmek daha sağlıklı olacaktır.”
News
