Yeni eğitim-öğretim döneminin başlamasıyla birlikte, Avrupa’daki birçok hükümet çeşitli seviyelerdeki okullarda akıllı telefonların yasaklanması yönünde kararlar almaya başladı. Bazı ülkeler bu durumu değerlendirirken, diğerleri yasak yerine okullara inisiyatif verme yoluna gidiyor. Sonuç olarak, giderek daha fazla okul, akıllı telefon kullanımını kısıtlamayı tercih ediyor. Örneğin, Macaristan’da alınan yasak kararı, öğretmenler, veliler ve öğrenciler tarafından “eski moda” olduğu gerekçesiyle protesto edildi. Ancak, dijital dünyayla gerekli bağlantıyı sağlamanın, daha az akran zorbalığı yaşanmasının ve daha etkili öğrenme hedeflerinin göz önüne alındığı birçok ülkede, akıllı telefonların okullarda kullanımını yasaklama kararı alındı.
Hollanda
Hollanda, İtalya ve (bölgesel olarak) İspanya’nın ardından akıllı telefon yasaklarını uygulamaya alan en son ülke oldu. Ülkede, öğrencilerin dikkatini dağıtması ve sınav sonuçlarını olumsuz etkilemesi gerekçesiyle, ortaokul ve liselerden sonra ilkokullarda da akıllı telefon kullanımına yasak getirildi. Öğrencilerin akıllı telefonlarını yalnızca derslerde öğretim amaçlı veya sağlık gibi istisnai durumlarda kullanmalarına izin verilecek.
Belçika
Belçika’da da Hollanda’dan kısa bir süre önce benzer bir karar alındı. Fransızca eğitim veren okulların bağlı olduğu Valonya-Brüksel Eğitim Ağı (WBE), 26 Ağustos’ta başlayan 2024-2025 eğitim-öğretim döneminden itibaren ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin akıllı telefon getirmesini yasakladı. Öncesinde, her okul kendi kurallarını uyguluyordu. Bazı okullar tüm elektronik cihazların okul içine alınmasını yasaklarken, diğerleri daha esnek bir yaklaşım sergiliyordu. WBE, bu kararı öğrencilerin birbirlerinin görsellerini çekerek sosyal medya platformlarında paylaşmalarının ve bunun sonucunda artan taciz suçlarının önlenmesi amacıyla aldı.
Yunanistan
Yunanistan’da alınan karara göre, öğrenciler okula telefonlarıyla gelebilecek ancak telefonlarını çantalarından çıkaramayacaklar. “Cep telefonları çantada” sloganıyla başlatılan bu uygulamanın, telefon kullanımının öğrenme sürecini ve öğrencilerin konsantrasyonunu olumsuz etkilemesi nedeniyle hayata geçirildiği bildirildi.
Fransa
Fransa’da ise yaklaşık 200 orta dereceli okulda, öğrencilerin telefonlarını dolaplarına kilitlemesini öngören bir pilot uygulama başlatılacak. Eğitim Bakanlığı, uygulamanın başarılı olması durumunda yasakların 2025’te ülke geneline yayılması hedefinde olduğunu belirtti. İrlanda’da ise 16 yaş altındaki öğrencilerin akıllı telefon kullanımının tamamen yasaklanması seçeneği gündemde.
Diğer Ülkeler
Almanya, Polonya, Danimarka, Portekiz ve Hırvatistan gibi ülkelerde de okullar kendi uygulamalarını geliştirmiş durumda. Bu ülkelerde okullar, kendi tesislerinde telefon kullanımını sınırlamak için çeşitli önlemler alıyor. Örneğin, Danimarka’da okulların yaklaşık %90’ının cep telefonu kullanımını yasakladığı biliniyor.
AB Düzeyindeki Tartışmalar
Aşırı ekran süresinin çocukların ruh sağlığı üzerindeki etkisi, Avrupa Birliği’nin siyasi gündeminde önemli bir yer tutuyor. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, gelecek 5 yıllık görev süresi için hazırladığı programda bu konuyu ele aldı. Von der Leyen, “Erken yıllar ve ergenlik dönemi, beyin ve kişilik gelişimi için kritik öneme sahiptir. Bu dönemler, sosyal medya ve aşırı ekran süresinin zararlarına karşı savunmasız olunan zamanlardır.” şeklinde uyarıda bulundu.
AB Komisyonu Sözcüsü Johanna Bernsel, okullarda akıllı telefon kullanımına getirilen yasakların AB’nin değil, ulusal hükümetlerin yetki alanında olduğunu belirtirken, Komisyon’un uzman grubunun bu konuda öneriler içeren bir yönerge yayımladığını ifade etti. Bernsel, kısa süre önce yayımlanan yönergenin, temel olarak Dünya Sağlık Örgütü’nün “eğlence amaçlı ekran süresinin günde 2 saatten az olması” tavsiyesi üzerine kurulduğunu ve hedefinin okullarda dijital çağda öğrenci refahını teşvik etmek olduğunu vurguladı. Yönerge, öğretmenlere ve ebeveynlere farklı yaş seviyelerinde uygun ekran süresi hakkında rehberlik sağlanmasını amaçlamakta, cep telefonlarını yasaklamayı değil, dengeli bir ekran süresi sağlanmasını önermektedir.