Sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmek, yalnızca genetik faktörlerle değil, aynı zamanda yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarıyla da doğrudan ilişkilidir. Önceki araştırmalar, daha az yemek yemenin veya öğünler arasında uzun süre beklemenin, hayvanların ömrünü uzatabileceğini ortaya koymuştu. Ancak bu kısıtlayıcı beslenme yöntemlerinin arkasındaki nedenler ve bu sonuçların insanlarda nasıl bir etki yaratacağı konusunda belirsizlikler devam ediyordu.
Bu belirsizlikleri gidermek amacıyla, ABD’deki Jackson Laboratuvarı’ndan bir grup araştırmacı, 960 fare üzerinde kapsamlı bir deney gerçekleştirdi. Çalışmada, fareler insan popülasyonunun genetik çeşitliliğini daha iyi temsil edebilmesi için özenle seçildi. Fareler, 5 farklı gruba ayrılarak çeşitli beslenme düzenlerine tabi tutuldu ve yaşam süreleri boyunca sağlık durumları titizlikle izlendi.
- İlk gruptaki fareler istedikleri zaman ve miktarda yemek yedi.
- Diğer gruplara ise farklı kısıtlamalar getirildi:
- İki gruba günlük normal kalori alımlarının sadece yüzde 60’ı veya yüzde 80’i verildi.
- Diğer iki gruba ise aralıklı oruç uygulandı; bir grup haftada bir gün, diğer grup ise haftada iki gün arka arkaya yemek yemedi ve diğer günlerde serbestçe beslendi.
Nature dergisinde yayımlanan çalışmanın sonuçlarına göre, ilk gruptaki farelerin ortalama ömrü 25 ay olarak belirlendi. Aralıklı oruç uygulanan farelerin ortalama ömrü 28 ay, kalori alımı yüzde 80 kısıtlananların ise 30 ay oldu. En uzun yaşayan grup ise ortalama 34 ay ile kalori alımı yüzde 60 kısıtlanan farelerden oluştu.
Araştırmacılar, düşük kalorili diyetlerin farelerin ömrünü, vücuttaki yağ oranı ve glikoz seviyelerinden bağımsız olarak uzattığını belirtiyorlar. Genellikle sağlık ve yaşlanmanın göstergeleri olarak kabul edilen bu ölçütler, yeni çalışma ile sorgulanmış oldu. Çalışmanın dikkat çeken bulgularından biri de kilo kaybıyla ilgiliydi. En uzun yaşayan fareler, genellikle en az kilo kaybedenlerdi. Buna karşın, en fazla kilo kaybeden farelerin yaşam sürelerinin daha kısa olduğu, enerjilerinin düşük olduğu ve bağışıklık ile üreme sistemlerinin zayıfladığı gözlemlendi.
Çalışmayı yöneten Prof. Gary Churchill, “Çalışmamız aslında dayanıklılığın önemine işaret ediyor” diyerek şu şekilde devam etti: “En dayanıklı hayvanlar, stres ve kalori kısıtlaması karşısında bile kilolarını korudu ve en uzun yaşayanlar da onlardı.”
Bu bulgular önemli olmakla birlikte, elde edilen sonuçların insanlara uygulanabilirliği henüz netlik kazanmış değil. Ayrıca, kalori kısıtlaması ömrü daha fazla uzatsa da, bu gruptaki hayvanların yaşam süreleri birkaç aydan 4,5 yıla kadar değişiklik göstermektedir. Araştırmacılar, bu durumun genetik faktörlerden kaynaklandığını belirtiyorlar. Bu da genetiğin, beslenme alışkanlıklarından daha önemli bir rol oynadığına işaret ediyor.
Prof. Churchill, “Uzun yaşamak istiyorsanız, beslenme düzeni gibi hayatınız boyunca kontrol edebileceğiniz şeyler var ama asıl ihtiyacınız olan şey, çok yaşlı bir büyükannedir,” diyerek önemli bir noktaya değindi.
News
