Yaşlanma ile birlikte beyin anatomisinde bir dizi değişiklik meydana gelir. Bazı bölgeler zamanla küçülür veya yapısal değişikliklere uğrar. Beyinde atrofi (doku kaybı), ileri yaşlarda ortaya çıkan bir belirtidir. Ancak herkesin beyin yaşlanma hızı farklıdır. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Kaynak Selekler, bu süreci yavaşlatmanın yollarını şöyle sıraladı:
Bilimsel veriler, sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olan bireylerin, demans (bunama) riski ile karşılaşma olasılığının daha düşük olduğunu göstermektedir. Kısacası, beynin her yaşta ve neredeyse her koşulda yeniden yapılandırılabileceği gerçeği artık net bir şekilde ortaya konmuştur. İşte bunu sağlamak için yapmanız gerekenler:
-
1 – Hareketli Olun
Düzenli egzersiz yapan bireylerde Alzheimer gelişme riski önemli ölçüde azalmaktadır. Bunun sebepleri şunlardır:
- Kan akımını hızlandırarak belleği iyileştirir.
- Öğrenme, düşünme ve duygusal durumu artıran kimyasal değişimleri uyarır.
- Stresi azaltır.
- Uyku kalitesini artırır.
(Haftada 3-5 kez aerobik, kuvvet/mukavemet, esneklik ve denge egzersizleri yapın. Bunları yapamıyorsanız, her fırsatta yürüyün, dans edin veya koşun.)
-
2 – Risk Faktörlerine Dikkat Edin
Kronik hastalıkları ciddiye alın, kafa travmalarından korunun ve alkol ile sigaradan uzak durun. Çünkü:
- Birçok hastalık beyin fonksiyonlarını olumsuz etkiler.
- Hipertansiyon, beyinde yapısal hasara yol açarak zihinsel işlevlerde yıkıma neden olabilir.
- Aşırı kilo, demans riskini artıran diyabetin gelişmesine zemin hazırlar.
- Yüksek LDL kolesterol, demans riskini artırır.
- Depresyon, Alzheimer riskinin artışıyla ilişkilidir.
- Orta veya şiddetli kafa travmaları, demans veya Alzheimer riskini artırabilir.
- Sigara içenlerde Alzheimer riski, içmeyenlere göre 2 kat fazladır.
- Alkol, demansa neden olabilir.
(Bu nedenle, kronik hastalıklarınızı kontrol altında tutun, düzenli sağlık kontrollerinizi aksatmayın, sağlıklı bir kiloyu koruyun ve ilaçlarınızı düzenli olarak kullanın. Kan basıncınızı sürekli takip edin ve uzun süreli depresyon durumlarında profesyonel destek alın.)
-
3 – Sosyal Bağlantılar Kurun
Aile üyeleri ve dostlarınızla sık sık bir araya gelmeyi ihmal etmeyin. Çünkü:
- Sosyal etkileşim, beyin sağlığını olumlu yönde etkiler.
- Bu tür ilişkileri güçlü olan bireylerde bellek kaybı oranı daha düşüktür.
- Sosyal bağlantılar, stresi azaltır ve depresyonla mücadeleye yardımcı olur.
- Entelektüel uyarıları artırır.
(Aile bireyleri ve arkadaşlarınızla bir araya gelmenin yanı sıra, düşündüğünüz yeni insanlarla tanışmaya çalışın. Bir sosyal grup veya kuruma katılın ve gönüllü faaliyetlerde bulunun.)
-
4 – Beyin Jimnastiğini İhmal Etmeyin
Beyin sağlığı için zihinsel aktiviteler, fiziksel egzersizler kadar önemlidir. Çünkü:
- Beyin fonksiyonlarını iyileştirir.
- Zihinsel olarak uyarıcı faaliyetler, ‘bilişsel rezervi’ artırabilir; bu da beynin yaşa bağlı değişikliklere ve hastalık patolojilerine karşı direnç gösterme kapasitesini artırır.
- Yeni beyin hücrelerinin gelişimini teşvik eder.
- Demans riskini azaltır.
(Resim yapmak, fotoğraf çekmek gibi yeni hobiler edinin veya bir kursa katılın. Yeni aktiviteler, beyninizin yeni hücrelerle ilişki kurmasına ve mevcut olanları güçlendirmesine yardımcı olur.)
-
5 – Akdeniz Diyetini Benimseyin
Daha fazla sebze, meyve ve zeytinyağı içeren bu beslenme tarzını tercih edin. Çünkü:
- Antioksidanlardan zengin bir beslenme, oksidasyonun zararlı etkilerini azaltır.
- İltihaplanmayı (enflamasyonu) azaltır.
- Beyne kan akışını iyileştirir.
- Beyinde zararlı plakların oluşumunu engeller.
- Alzheimer hastalığı riskini önemli ölçüde azaltır.
-
6 – Stresi Azaltın
İyi bir gece uykusu almak ve stresten uzak durmak, beyin sağlığı için büyük önem taşır. Çünkü:
- Günde en az 7 saat uyumak ve stres yönetimi (örneğin, stres anında derin nefes almak, bulunduğunuz ortamdan kısa bir süre uzaklaşmak veya başka bir aktivite ile meşgul olmak) beyninize fayda sağlar.
- Bağışıklık sisteminizi destekler.
- Alzheimer’ın beyinde biriken toksik proteinleri azaltabilir.
(Yatak odanızın karanlık olmasına özen gösterin, yatakta elektronik cihazlar kullanmaktan kaçının. Stresin her zaman olacağını unutmayın; önemli olan onunla nasıl başa çıkacağınızı ve azaltmaya çalışacağınızı bilmektir.)
News
