T Coronae Borealis, halk arasında Blaze yıldızı olarak bilinen, birbirine yakın iki yıldızdan oluşan etkileyici bir sistemdir. Bu sistemde, bir beyaz cüce yıldız, yaşlı bir kırmızı dev yıldızdan enerji çalarak, ısı ve basınç transferi gerçekleştirir. Bu enerji birikimi, zamanla bir termonükleer patlamaya dönüşür. Patlama sonrası meydana gelen nova, bir hafta ya da iki hafta boyunca çıplak gözle rahatlıkla gözlemlenebilecek kadar parlak hale gelir ve ardından tekrar sönükleşir. Önemle belirtilmelidir ki, bu olay bir süpernova patlaması değildir; yani, yıldızın ölümü gerçekleşmez. Beyaz cüce yıldız, bu süreçten sağ salim çıkar ve böylece bu döngü, yüz binlerce yıl boyunca tekrarlanma potansiyeline sahiptir.
Genç Bilim İnsanlarına İlham Kaynağı
NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Dr. Rebekah Hounsell, “Bu nadir bir olay ve genç astronomların ilgisini çekecek birçok yeni bilim insanı yaratacak” diyerek, gençlerin bu kozmik olayı gözlemleyebileceğini, sorular sorabileceğini ve veri toplayabileceğini vurguladı. Hounsell, bu olayın yeni nesil bilim insanlarına ilham kaynağı olacağına inanıyor.
Patlama Her An Gerçekleşebilir
Euronews’te yer alan habere göre, Blaze yıldızı en son 1946 yılında patlamıştı. O yıl, yıldız patlamadan önce birkaç ay boyunca sönük kalmış ve ardından büyük bir patlama gerçekleşmişti. 2023 yılı itibarıyla, Amerikan Değişken Yıldız Gözlemcileri Derneği (AAVSO), Blaze yıldızının tekrar bir sönme dönemine girdiğini ve patlamanın her an olabileceğini duyurdu. NASA astronomları, patlamanın 2024 Eylül ayına kadar gerçekleşebileceğini tahmin ediyor, ancak şu ana kadar patlamaya dair herhangi bir kayıt bulunmamaktadır.
NASA, “Bir gezegenarium yazılımı kullanılarak gece gökyüzünde Herkül ve Kuzey Tacı’nı nasıl bulacağınızı gösteren kavramsal bir görüntü” açıklamasında bulunarak, Blaze yıldızının nasıl bulunacağını da anlattı. Yaz aylarında güneş battıktan sonra, yukarı bakarak Herkül’ü bulabilir ve ardından Corona Borealis’in belirgin desenini tanıyabileceğiniz Vega ile Arcturus arasında tarama yapabilirsiniz.
Gözlem için Koordineli Yaklaşım
NASA’nın Fermi Gamma-ray Uzay Teleskobu, Blaze yıldızının patlamasını gözlemlemek için hazır bir şekilde bekliyor. Ayrıca, Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait INTEGRAL teleskobu gibi diğer gözlem araçları da bu kozmik olaya odaklanmış durumda. NASA Goddard Astropartikül Fiziği Laboratuvarı Başkanı Elizabeth Hays, bu koordineli yaklaşımın yıldız patlamalarının çeşitli açılardan incelenmesine olanak tanıyacağını ifade etti. Hays, “Genellikle nova olayları o kadar sönük ve uzaktır ki, patlamanın enerjisinin nerede yoğunlaştığını net bir şekilde belirlemek zordur. Ancak bu nova bize oldukça yakın ve birçok gözlemci tarafından izlenecek, bu da patlamanın farklı dalga boylarındaki enerjisini incelememizi sağlayacak.” dedi. Bu olay sayesinde yıldız patlamalarının yapısı ve süreçleri hakkında önemli veriler elde edeceklerini belirten Hays, “Bu olayın tüm detaylarını ortaya çıkarmayı sabırsızlıkla bekliyoruz.” diye ekledi.
Patlama Ne Zaman Gerçekleşecek?
NASA, Blaze yıldızının patlamasının kesin zamanlaması hakkında henüz bir açıklama yapmadı. Ancak gözlem araçları hazır durumda ve bilim dünyası bu nadir olayın gerçekleşmesini büyük bir heyecanla bekliyor. Blaze yıldızı patlaması, gökyüzünde büyüleyici bir görsel şölen sunarken, bilim insanlarına da yıldızların evrimi hakkında değerli bilgiler sağlayacak. Astronomlar ve amatör gözlemciler, her an başlayabilecek bu kozmik gösteri için gözlerini gökyüzüne çevirmiş durumda.