Çalışan Emekliler Üzerindeki Kesintiler
Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde, çalışan emeklilere yönelik önemli değişiklikler gündeme geliyor. Bu kapsamda, emeklilerin maaşlarından yüzde 12,5 oranında kesinti yapılması planlanıyor. Özellikle, genel sağlık sigortası primi, emeklilik öncesinde çalışırken ödenen primler arasında yer alıyordu. Ancak yeni düzenlemeyle birlikte, bu primlerin artık çalışan emeklilerin maaşlarından kesileceği belirtiliyor.
Çalışan Emeklilere Yapılan Kesintiler ve Kayıt Dışılık Sorunu
Çalışmak zorunda kalan emeklilerden bütçe açığını kapatmak amacıyla gelir elde edilmesi hedefleniyor. Şu anda çalışan emeklilerin maaşlarından yüzde 32 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesintisi yapılmakta. Bu kesinti, işverenin sorumluluğunda olmasına rağmen, işverenlerin bu oranı yüksek bulması nedeniyle pek çok emeklinin kayıt dışı çalışmasına neden olduğu sıkça eleştiriliyor. SGDP, çalışan emeklilerin iş kazası veya meslek hastalığı gibi durumlarla karşılaştıklarında bağlanacak gelir için ayrılıyor. Emeklilik sürecine kadar iş kazası için maaşlardan ayrılan prim oranı ise yalnızca yüzde 2 olarak uygulanıyor. Ancak, çalışan emekliler, diğer çalışanlara kıyasla çok daha yüksek prim kesintileriyle karşı karşıya kalıyor.
Emekli Sayısındaki Artış ve Kayıt Dışı Çalışanlar
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2020 yılında kayıtlı çalışan emekli sayısı 746 bin 766 iken, 2024 yılının ocak ayında bu rakam 1 milyon 871 bin 897‘ye, haziran ayında ise 2 milyon 23 bin 11’e yükseldi. Kayıt dışı çalışan ve emekli aylığı alanların sayısı ise tam olarak bilinmemekle birlikte, yaklaşık 1 milyon kişi olduğu tahmin ediliyor. Ortalama emekli aylıklarının 16 bin 500 lira civarında olması, emeklileri yeniden çalışmaya yönlendirirken, gelir kayıplarının artmasına da neden oluyor. Genel sağlık sigortası ve sosyal güvenlik destek priminin emekli maaşlarından kesilmesi, maaşlarda büyük kayıplara yol açacak gibi görünüyor.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ve Kıdem Tazminatı Tehlikesi
Temmuz ayında en düşük emekli aylıklarına yapılan 2 bin 500 lira zam sonrasında, Vergi Kanunu teklifinde EYT’lilerin çalışmaya devam etmeleri durumunda işverene verilen desteğin geri alındığı biliniyor. OVP’de ‘tasarrufların artırılması’ başlığı altında yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), kıdem tazminatını ortadan kaldırmak amacı taşıyor. Bu sistemle, kıdem tazminatı yerine çalışanların maaşlarından kesinti yapılarak bir fon oluşturulması öngörülüyor. TES’e dahil olan çalışanlar, kıdem tazminatı alamayacak ve bu sistem, ikinci bir emeklilik geliri olarak sunulacak.
News
