Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen kapsamlı analizler, Pekin’in uçak gemisi boyutunda bir savaş gemisine uygun nükleer sistemler üzerinde çalıştığını gözler önüne serdi. Sichuan eyaletinin Leshan bölgesindeki dağlık alanlarda inşa edilen yeni reaktör prototipi, Çin’in dünya genelinde deniz gücü olarak rakip olabilecek gelişmiş deniz yetenekleri geliştirme konusundaki kararlılığını net bir şekilde ortaya koyuyor.
(Planet Labs’dan alınan görüntü)
“KIYI SULARININ ÇOK ÖTESİNDE OPERASYON YAPABİLECEK”
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması (PLAN), gemi sayısı bakımından dünyanın en büyük filosuna sahip olma yolunda hızla ilerliyor. Modernizasyon çalışmaları ise devam etmekte. Nükleer enerjili uçak gemilerinin filosuna eklenmesi, Çin’in kıyı sularının çok ötesinde etkin bir şekilde operasyon yapabilme yeteneğini büyük ölçüde artıracak. Nükleer güçle çalışan uçak gemileri, yakıt ikmali gereksinimini minimize ederek daha uzun süre denizde kalma avantajı sunuyor. Bu durum, daha uzun operasyonel dayanıklılık, daha fazla esneklik ve silah ile uçak yakıtı için geniş bir alan sağlıyor.
Şu anda yalnızca Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa, nükleer güçle çalışan uçak gemilerine sahip. ABD, toplamda 11 uçak gemisi ile bu alandaki en büyük güce sahip. Pentagon, Çin’in modernizasyon çabalarına yönelik endişelerini dile getirirken, Kongre’ye sunduğu son raporda, Çin donanmasının daha uzak mesafelerde faaliyet gösterebilmesi için “artan taleplere” odaklandığını vurgulamıştı.
Çin’in mevcut uçak gemisi filosunda, sonuncusu 2022 yılında suya indirilen Type 003 Fujian gemisi de dahil olmak üzere üç adet gemi bulunuyor. Önceki modeller, Sovyet tasarımlarına dayandırılmışken, Fujian, Çin’in ilk yerli tasarım olarak öne çıkıyor. ABD taşıyıcılarındaki elektromanyetik mancınık sistemlerine benzer sistemlerle donatılmıştır. Ancak, konvansiyonel güçle çalıştığı için nükleer güçle çalışan muadillerine kıyasla operasyonel dayanıklılığı sınırlıdır. Fujian’ın son deniz denemeleri, Çin’in deniz gücü hedeflerinde bir kilometre taşını temsil ederken, geminin tam olarak konuşlandırılmadan önce daha fazla testten geçmesi beklenmektedir.
ÇİNLİLER İNŞAAT GÜRÜLTÜSÜNDEN RAHATSIZ OLDU
Middlebury ekibinin Leshan sahasında yaptığı araştırmalar, başlangıçta nükleer silahlar için malzeme üreten bir tesis olduğuna dair şüpheler doğurmuştu. Uydu görüntüleri, kamu kayıtları, proje ihaleleri, personel dosyaları, çevre raporları ve hatta vatandaşların inşaat gürültüsüyle ilgili şikayetlerini analiz eden araştırmacılar, Chengdu’nun 70 mil güneybatısındaki Mucheng ilçesinde inşa edilmekte olan bir prototip deniz reaktörünü tespit etti. Yeni bir sahada, “Base 909” olarak bilinen bu reaktör, Çin Nükleer Enerji Enstitüsü tarafından işletilmekte olup “ulusal savunma tanımı” altında sınıflandırılmaktadır.