Yeni Araştırma: Doğum Öncesi ve Sonrası Beyin Gelişimi
Son zamanlarda gerçekleştirilen bir araştırmada, gebelik süreleri 25 ile 55 hafta arasında değişen 140 fetüs ve bebekten toplamda 184 beyin taraması elde edildi. Ortalama bir gebelik süresi 40 hafta olduğundan, bu veriler hem doğum öncesi hem de sonrası beyin gelişimine dair kapsamlı bir anlayış sunuyor.
Yapılan çalışma, beynin belirli bölgelerinde sinir hücrelerinin aktivitelerinin doğum anında ve sonrasında belirgin bir şekilde arttığını ortaya koydu. Özellikle sensörimotor ağ gibi dış uyaranlara tepki veren ve hareketleri koordine eden beyin bölgelerinde önemli bir aktivite artışı gözlemlendi. Bunun yanı sıra, farklı beyin bölgelerinden gelen bilgileri işleyen subkortikal ağda da benzer bir aktivite artışı kaydedildi. Bu bölgeler, bebeklerin doğum sonrası dünyaya adaptasyonunda kritik bir rol oynamaktadır.
Doğum Sonrası Dış Dünyaya Adaptasyon
Doğum sonrası bebekler, rahim içindeki sakin ve korunaklı ortamdan, ışıklar, sesler ve çeşitli kokularla dolu olan dış dünyaya geçiş yaparlar. Bu dramatik değişim, bebeklerin beyinlerinin çevreden gelen yoğun duyusal girdilere hızlı bir şekilde uyum sağlamasını zorunlu kılar. Çalışmanın baş yazarı Lanxin Ji, doğumun beyinde ve vücutta büyük değişiklikler yaratan en kritik yaşam olaylarından biri olduğunu vurgulamaktadır.
Ayrıca, araştırmacılar fetüslerin hareketliliği nedeniyle fMRI taramalarından kesin sonuçlar elde etmenin zorluğuna dikkat çektiler. Bu zorluğun üstesinden gelmek için, annelerin karınlarına yerleştirilen yumuşak manyetik bobinler kullanıldı. Ardından, yapay zeka yardımıyla fetüslerin hareketlerinden kaynaklanan “gürültü” filtrelenerek sinir aktiviteleri daha net bir şekilde yeniden yapılandırıldı.
Frontal Ağda Gözlemlenen Değişim
Araştırma, doğum anında yalnızca temel duyusal ve motor ağlarda değil, aynı zamanda daha karmaşık bilişsel becerileri düzenleyen üstün frontal ağda da belirgin bir aktivite artışı tespit etti. Üstün frontal ağ, kısa süreli hafıza gibi gelişmiş bilişsel işlevlerden sorumludur. Lanxin Ji, bu bulgunun beklenmedik olduğunu ve daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ifade etti.
Doğum sürecinde beyin ağlarındaki fonksiyonel bağlantıların belirgin şekilde arttığı gözlemlenirken, bu bağlantılar arasındaki iletişim verimliliğinin daha yavaş bir gelişim gösterdiği ortaya kondu. Araştırmacılar, bu durumun sinaptik budama adı verilen bir süreçle bağlantılı olabileceğini öne sürüyor. Sinaptik budama, beyin ağ yapısını optimize etmek amacıyla gereksiz bağlantıların ortadan kaldırıldığı bir süreç olarak biliniyor.
Araştırmacılar, elde ettikleri verilerin gelecekteki çalışmalar için sağlam bir temel oluşturacağını belirtiyor. Şu anda hedefleri, erken doğan (37 haftadan önce doğan) bebeklerin beyin gelişimindeki zamanlama ve ağ yapısındaki farklılıkları tam dönem bebeklerle karşılaştırmak.
News
