PARÇALI AZ BULUTLU
Ekonomi ve çalışma hayatındaki çeşitli etkenler nedeniyle gerileyen doğurganlık oranlarını artırmak amacıyla Nüfus Politikaları Kurulu, bugün ilk toplantısını gerçekleştirdi. Bu toplantıda, özellikle genç evlilikleri desteklemek için maddi yardımlar, evlilik danışmanlık hizmetleri ve ilk evini satın alan çiftlere yönelik sosyal konut programları ile yeni çalışma modellerinin geliştirilmesi gibi çeşitli stratejiler üzerinde durulacak.
Toplantının açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, aynı zamanda kurulun başkanı olarak, “Kurulumuz, sağlıklı bir nüfus yapısını sürdürebilmek için kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştirecektir. Bu bağlamda, doğurganlık oranlarını ve nüfus yenileme seviyesini sürdürülebilir kılmak amacıyla eylem planlarımızı ve yol haritamızı oluşturacağız” dedi.
Toplantıda, doğurganlık oranlarını artırmaya yönelik çözüm önerileri arasında, normal doğumun teşvik edilmesi, genç evliliklerin desteklenmesi, yeni çalışma modellerinin uygulanması ve çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması yer aldı. Yılmaz, bu konuda “Bu gidişatı tersine çevirmek için, güçlü ve dinamik bir nüfus yapısını teşvik eden, genç yaşta evlilikleri, doğurganlığı ve aile kurma noktasında cesaret veren politikalar geliştirmeyi öncelikli bir görev olarak görüyoruz” şeklinde konuştu.
Kurul, aile kurmayı teşvik etmek amacıyla genç çiftlere yönelik “maddi destekler, evlilik danışmanlığı ve ilk evini satın alanları önceliklendiren sosyal konut programları” gibi projeleri hayata geçirmeyi planlıyor. Ayrıca, çalışma hayatına ilişkin olarak kadınların hem iş hayatını hem de aile yaşamını dengede tutabilmelerini sağlamak için yeni çalışma modellerinin geliştirilmesi hedefleniyor.
Finansal zorluklarla başa çıkmak amacıyla Aile ve Gençlik Fonu desteklerinin Türkiye genelinde yaygınlaştırılması, ilk olası adımlar arasında yer alıyor. Bu fonda, petrol, doğal gaz ve madenlerden elde edilen gelirlerin bir kısmı toplanarak, sınırlı sayıda ilde pilot uygulama olarak yeni evlenen gençlere faizsiz kredi imkanı sunulması planlanıyor.
Nüfus Politikaları Kurulu, 25 Aralık 2024’te Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kuruldu. Kurulun görevleri arasında doğurganlık oranlarının azalmasına neden olan faktörleri incelemek ve bu durumun ortaya çıkardığı sonuçları değerlendirerek “gerekli tedbirleri almak” da yer alıyor. Kurul, mevcut 1,51 gibi Cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesine gerileyen doğurganlık hızının, nüfusun yenilenme seviyesi olarak kabul edilen 2.1’in üzerinde tutulması için kısa, orta ve uzun vadeli politikalar oluşturacak.
2023 yılında 85,37 milyon olan Türkiye nüfusunun, 2030’da 88,19 milyona, 2050’de ise 93,77 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ana senaryoda 2100 yılında nüfusun 77 milyonun altına düşmesi öngörülüyor. Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceği varsayılan düşük senaryoya göre ise, nüfus 2100 yılında 55 milyonun altına düşecek.
Cevdet Yılmaz, açılış konuşmasında gündeme alacakları başlıklar arasında “demografik yapı ve nüfus politikalarındaki değişim ve dönüşümler, aile ve gençlik fonu ile doğum yardımları” gibi konuların bulunduğunu belirtti.
Hükümete göre nüfus azalışına neden olan temel etkenler arasında eğitim, kariyer hedefleri, finansal sıkıntılar ve çalışma hayatıyla ilgili zorluklar öne çıkıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, doğurganlıktaki düşüşün “en önemli sebeplerinden birinin evlilik yaşının giderek yükselmesi” olduğunu belirterek, bu durumun eğitim ve kariyer gibi nedenlerden kaynaklandığını ifade etti.
Yılmaz, bu trendin Türkiye’de diğer ülkelere göre çok daha hızlı bir şekilde geliştiğine dikkat çekti ve şu ifadeleri kullandı: “Avrupa ülkelerinde demografik yapıdaki değişimler ve doğurganlık hızındaki kritik düşüş, çok daha uzun vadede gerçekleşirken, Türkiye’de bu değişim sadece 60 yıl içinde olmuştur.” Ekonomik faktörlerin de doğurganlık hızında düşüşe neden olan bir diğer unsur olduğunu belirten Yılmaz, “İnsanlar neden evlenemiyor? Muhtemelen yeni mezunlar, ev kuramıyor ve finansal sıkıntılar yaşıyor olabilir” dedi.