Dönerin “geleneksel ürün adı” (TGS) olarak tescil edilmesi talebiyle Türkiye’den Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan başvuru, Almanya’da ciddi bir tartışma ve krize yol açtı. Türkiye’deki döner üreticilerini temsil eden İstanbul merkezli Uluslararası Döner Federasyonu, bu tescil için resmi başvuruda bulunmuştu. İlgili ilan, 24 Nisan’da AB Resmi Gazetesi’nde yayınlandı. Bu başvurunun ardından, karşı görüşlerin iletilmesi için tanınan üç aylık süre içinde Almanya’daki döner üreticileri 10 ayrı itiraz dilekçesi sundu.
Tescil başvurusunda, dönerin yalnızca yukarıdan aşağıya doğru ve 55 santimetre uzunluğunda bir bıçakla kesilebileceği vurgulanıyor. “Et döner” olarak adlandırılan ürün için kullanılacak hayvanların yaşları da oldukça önemli. Sığır için en az 16 ay, koyun için ise en az altı ay olması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, baharat içeriğiyle ilgili de detaylı bir tarif sunuluyor. Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, bu katı kriterler Alman döner üreticilerini zor durumda bırakıyor. Almanya’da, döner için daha genç hayvanlar kullanılmasına izin veriliyor ve döner içindeki kıyma miktarı, baharat oranı ve hazırlık aşamasında kullanılan bıçak tipleri de farklılık gösteriyor.
Fiyatlar Artacak Endişesi
Türkiye’nin talep ettiği tescil gerçekleşirse, “döner” tabelası kullanmaya devam etmek isteyen Alman firmaları, maliyet artırıcı ek önlemler almak zorunda kalacaklar. Uzmanlar, bir hayvana daha uzun süre bakmanın getireceği yem ve diğer ek masrafların bile tek başına önemli maliyet artışlarına yol açacağını belirtiyor. Tariflerini değiştirmek istemeyen üreticiler ise dönere yeni bir isim vermek zorunda kalabilir. Örneğin, “Drehspiess” yani “Dönen şiş” gibi alternatif isimler gündeme gelebilir.
Tescil başvurusu yalnızca maliyet artışına yol açmakla kalmayacak, aynı zamanda Alman kültürünü de olumsuz etkileyeceği için büyük tepkilere neden oluyor. Almanya’da döner, günlük yaşamın önemli bir parçası ve ülkenin en çok tüketilen yiyeceklerinden biri haline gelmiş durumda. Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Nisan ayında gerçekleştirdiği Türkiye ziyaretinde yanında bir Türk döner ustasıyla gelmişti. Steinmeier, İstanbul’da yaptığı konuşmada, “Berlin’deki Türk misafir işçiler tarafından geliştirilen döner kebap, artık Almanya’nın ulusal yemeği haline geldi. Hiçbir fast food yemeği Almanya’da dönerden daha çok satılmıyor, daha çok yenmiyor, hatta daha çok ihraç edilmiyor” ifadelerini kullanmıştı.
Döner, son birkaç yıldır Alman ekonomisi için de bir gösterge ürün haline geldi. Hayat pahalılığı, döner fiyatı üzerinden sıkça tartışılır hale geldi. Ülkede günlük 400 ton döner tüketiliyor ve sektörün yıllık cirosu ise 2,4 milyar euro seviyelerine ulaşıyor.
News
