Erken Emeklilik İmkanları
Sosyal güvenlik mevzuatına göre, belirli rahatsızlıkları veya engeli bulunan sigortalılar için erken emeklilik fırsatları sunulmaktadır. Bu imkanlar, genel olarak malulen emeklilik ve vergi indirimi ile emeklilik olarak iki ana grupta ele alınmaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan yeni yasa teklifiyle bu konuda önemli değişiklikler yapılması planlanmaktadır.
Engelli Sigortalılar için Erken Emeklilik Hakkı
Engellilik oranı en az %40 olan sigortalılar, vergi indirimi ile erken emeklilik hakkından faydalanabilmektedirler. Bu durumda, yaş şartı aranmaksızın sigortalılık süresi ve prim gün sayıları esas alınmaktadır.
- Sigortalılık Süresi: 15 ile 20 yıl arasında.
- Prim Gün Sayısı: 3.600 ile 4.400 gün arasında değişiklik göstermektedir.
Süre ve prim gün sayısı, sigortalının işe giriş tarihi ile engellilik oranına göre belirlenmektedir.
BAĞ-KUR’lu Sigortalılar için Erken Emeklilik
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur (4/B) sigortalıları da bu haklardan yararlanabilmektedir. Engellilik oranına göre erken emeklilik şartları ise şu şekildedir:
- Yüzde 60 ve üzeri engellilik oranı: 15 yıl ve 3.960 gün.
- Yüzde 50-59 engellilik oranı: 16 yıl ve 4.320 gün.
- Yüzde 40-49 engellilik oranı: 18 yıl ve 4.680 gün.
Memurlar için Erken Emeklilik Şartları
Kamuda çalışan memurlar, 1 Ekim 2008 sonrasında engellilik durumlarına göre erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. 1 Ekim 2008 öncesi işe başlayan memurlar için en az %40 engellilik raporu ve 5.400 prim gününe sahip olma şartı aranmaktadır. 1 Ekim 2008 sonrasında işe başlayan memurlar için ise farklı şartlar geçerli olmaktadır.
Yeni Yasanın Getirdiği Yenilikler
- 2008 Öncesi ve Sonrası Farkların Kaldırılması: SSK’lı engelliler için, 2008 öncesi sigortalı olanların işlemlerinde vergi indirim belgeleri yerine, çalışma gücü kaybı oranı esas alınacaktır.
- Süreçlerin Kısaltılması: Daha önce maliye sağlık kurulu kararı aranırken, yeni yasayla SGK sağlık kurulu kararı yeterli olacak.
- Rapor Değişiklikleri: Sağlık sorunları tek tek değerlendirilmeyecek. Sigortalının yaptığı işle ilgili olarak tamamen çalışma gücü kaybına bakılacak. %40 engellilik şartı aranacaktır.
Malulen Emeklilik Şartları
- Prim Gün Sayısı: En az 1.800 gün (5 yıl).
- Engellilik Oranı: Çalışma gücünü %60 ve üzerinde kaybeden sigortalılar malulen emeklilik hakkı kazanabilmektedir. Malulen emekli olmak isteyenlerin SGK’ya başvurarak sağlık kurulu raporu alması ve bu raporun SGK sağlık kurulunca onaylanması gerekmektedir.
Malulen Emekliliğe Dahil Olan Rahatsızlıklar
Güncellenen listeye göre malulen emekliliğe dahil edilen rahatsızlıklar şunlardır:
- Kanser
- Epilepsi
- Parkinson
- Beyin tümörü
- Behçet hastalığı
- Organ nakli
- AIDS
- Tüberküloz
- Siroz
- Zeka geriliği
- Şizofreni
- Bipolar bozukluk
- MS hastalığı
- Serebral felç
- Uzuv kaybı
- Demans
- Görme kaybı
Engelli ve Malulen Emeklilik Arasındaki Farklar
- Engellilik Oranı: Engelli emekliliği için en az %40, malulen emeklilik için ise %60 gerekmektedir.
- Engellilik Zamanı: Engelli emeklilikte, engelliliğin sigorta başlangıcından önce başlamış olması gerekirken, malulen emeklilikte rahatsızlık sigorta sonrası meydana gelmelidir.
- Prim Şartı: Engelli emeklilikte işe giriş tarihine göre yıl ve prim şartı belirlenirken, malulen emeklilik için sadece 1.800 gün yeterlidir.
- Çalışma Şartı: Engelli emekliler maaşlarını almaya devam ederek çalışabilirken, malulen emekli olanların maaşı çalışmaya başlamaları halinde kesilmektedir.
Yeni yasa tasarısının yürürlüğe girmesiyle, bu süreçlerin daha hızlı ve kolay bir şekilde işlemesi beklenmektedir.
News
