Tarım sektöründe yaşanan fahiş fiyat artışları, her alanda sahteciliğe yol açarken, gübre üretiminde bile hileli ürünlerin ortaya çıkmasına neden oldu. 2020 yılında ton fiyatı 2 bin 140 lira olan gübre, günümüzde 25 bin 200 liraya satılmaktadır. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu sahte gübre olaylarını Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Gürer, “Gübredeki fahiş fiyat artışları nedeniyle çiftçiler, topraklarına yeterli gübreyi verememekte. Sulu tarımda ise gübre kullanımı dekarda yaklaşık 85 kiloyu buluyor” dedi.
Son zamanlarda, ardı ardına sahte gübre yakalama olaylarının yaşandığını belirten Gürer, “2024 yılında çiftçiye sağlanacak gübre desteği 4 milyar 965 milyon lira olarak belirlendi. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı çiftçi sayısı ise 2 milyon 750 bin. Bu durumda, çiftçi başına düşen destek miktarı sadece 1.805 lira. Öte yandan, taban gübrenin fiyatı 5.800 TL’ye kadar yükselmiş durumda” şeklinde konuştu.
Kayıtdışılık Artıyor
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, çiftçilerin gübre çuvallarındaki Gübre Takip Sistemi barkodlarını kontrol etmediklerini, bazen de ekonomik sıkıntılar nedeniyle ucuz gübre temin ettiklerini ifade etti. Kapıkıran, sahte gübrelerin muadili olan gerçek gübrelerin yarı fiyatına çiftçilere sunulduğunu ve bu durumun ciddi sorunlar yarattığını belirtti. Şikayetler üzerine yakalanan sahte gübrelere el konulduğunu ve bu gübrelerin içeriklerinin tespit edilmesinde birçok olumsuz durumun yaşandığını aktaran Kapıkıran, “Kayıt dışı ve ruhsatsız sahte gübre üretiminin denetiminde yaşanan eksiklikler, yeni bir denetim uygulama sistematiğine ihtiyaç olduğunu gösteriyor” dedi.
Gürer’den Bakan Yumaklı’ya 5 Soru
CHP’li Fethi Gürer, TBMM Başkanlığı’na sunduğu önerge ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya şu soruları yöneltti:
- 2024 yılında kaç ton sahte gübre yakalanmıştır? Bir önceki yıla göre bu sayı arttı mı?
- Sahte gübre nedeniyle çiftçilerin uğradığı zararların toplamı nedir?
- Çiftçilere bu konuda herhangi bir destek sağlanmış mıdır?
- Sahte gübre nedeniyle hakkında yasal işlem yapılan kişi sayısı kaçtır?
- İzinli gübre satış yerlerinde de sahte gübre olaylarına rastlanmış mıdır?
- Gübrede sübvansiyon sağlanacak mı?
‘Tek Motivasyon Maliyeti Düşürmek’
Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Komite Başkanı Nurten Sırma, bu sorunun topraktan başladığını belirterek, tarladan sofraya kadar güvenli bir zincir oluşturulması gerektiğini ifade etti. Sırma, hemen hemen her alanda sahteciliğin ve tağşişin mevcut olduğunu vurgulayarak, “Bu durumu yaratanların tek motivasyonu maliyetleri düşürmektir. Sorunun temel kaynağının tüccarlardan kaynaklandığını düşünüyorum” dedi.
News
