Jeologların Şaşırtıcı Keşfi: Mikro Tüneller ve Organizmalar
Almanya’daki Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden jeolog Cees Passchier liderliğindeki bir ekip, kayalar içindeki mikroskobik delikleri ilk kez bilimsel olarak tanımladı. Bu bulgular, kayaçların içindeki saf kalsiyum karbonat tozlarıyla dolu olan bu ‘mikro tünellerin’, jeolojik süreçlerle değil, kayaları “kemiren” organizmalar tarafından oluşturulduğunu ortaya koyuyor. Passchier, “Keşfimizi bu kadar heyecan verici kılan şey, bu endolitik mikroorganizmanın ne olduğunu henüz bilmememiz.” diyor.
Bilim insanlarının elindeki kanıtlar, bu organizmaların bir milyon yıldan daha eskiye ait olabileceğini göstermektedir. O dönemde bu kayaçların okyanus tabanında, ışık almayan koşullarda bulunmuş olabileceği düşünülmektedir. Deniz yüzeyinden süzülen organik materyaller, bu kayaçları besleyici maddelerle buluşturmuş olabilir. Zamanla tektonik hareketler sayesinde yüzeye çıkan bu kayalar, aşırı sıcaklık ve basınca maruz kalmışlardır. Bu durum, içerdikleri biyolojik maddelerin daha küçük, organizmalar tarafından tüketilebilir moleküllere ayrılmasına neden olmuştur.
Araştırmacılar, buradaki yaşamın kayalara su akıntıları aracılığıyla ulaştığını ve bu sürecin daha nemli bir iklim döneminde gerçekleştiğini öne sürüyor. Mikroorganizmaların, karbonatta hapsolmuş kısa zincirli hidrokarbonları ve diğer besin maddelerini çözerek tükettikleri düşünülüyor. Bu sırada asidik bir salgı kullanmış olmaları da oldukça muhtemel.
Dikkat çeken bir diğer detay ise, bu kolonilerin oluşturduğu dikey tünellerin genellikle aynı yönde ilerlemesidir. Araştırmacılara göre, bu yönelim, besin tüketimi ilerledikçe kolonilerin daha derinlere doğru kazı yapmasından kaynaklanmaktadır. Fungusların kaya içinde yarattığı tünellerin aksine, bu mikro tüneller birbirine bağlanmıyor. Bu durum, burada daha önce bilinmeyen bir biyolojik yapının etkili olduğuna dair güçlü bir işaret sunuyor.
Passchier’e göre, bu yaşam formunun hâlâ hayatta olabileceği ve küresel karbon döngüsü üzerinde ciddi bir etkisi olabileceği düşünülüyor: “Bilim dünyasının bu yapının farkına varması hayati önemde.” Eğer bu organizmalar yeterince yaygınlarsa ve kayaçlardan karbon salınımına neden oluyorlarsa, bu durumun iklim modellerinde dikkate alınması gerekecektir. Araştırmacılar, bu mikro tünellerin Kuzey Afrika ve Arap Yarımadası’ndaki çöl kayaçlarında oldukça yaygın olduğunu belirtiyor.
News
