Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, dünya genelinde yaklaşık 900 bin kişinin kolon kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğini ifade etti. Kolon kanseri, her iki cinsiyet için de önemli bir sağlık sorunu olarak öne çıkarken, özellikle 40 yaş altındaki bireylerde görülen vakaların artışı, durumu daha da ciddileştirmektedir. Bu hastalığın gençler arasında neden bu kadar yaygın hale geldiğini anlamak ise kritik bir öneme sahiptir.
Gençler Risk Altında
Prof. Dr. Ergün, Amerikan Kanser Derneği’nin (ACS) Mart 2024’te yayımladığı raporun verilerini paylaşarak, “Genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülen kolorektal kanser, artık 40’lı, 30’lu ve hatta 20’li yaşlardaki bireyleri giderek daha fazla etkilemektedir. Her beş yeni bağırsak kanseri vakasından biri, 40’lı yaşların başında veya daha genç bireylerde teşhis edilmektedir. Bu durum, genç nüfus arasında kolon kanseri vakalarının belirgin bir şekilde arttığını göstermektedir” dedi.
Amerikan Kanser Derneği Taramaları Erken Başlattı
2018 yılında Amerikan Kanser Derneği’nin kolorektal kanser tarama yaşını 45’e düşürmesinin ardındaki endişeleri dile getiren Prof. Dr. Ergün, “50 yaş altı erkeklerde kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedeni olması, bu kararı almaya iten faktörlerden biriydi. Düzenli tarama, kolorektal kanserin erken teşhisi veya önlenmesi için çok önemli bir araçtır. Önceleri daha çok 50 yaş ve üzeri bireylerde görülen bu hastalık, artık 20’li ve 30’lu yaşlardaki kişilerde de sıkça teşhis ediliyor. Dolayısıyla, farkındalığın çok daha erken yaşlarda başlaması ve gerekli önlemlerin alınması hayati bir gerekliliktir” şeklinde konuştu.
Kırmızı Bayrak Kaldıracak Belirtiler
2024 yılında Journal of the American Medical Association dergisinde yayınlanan ve 50 yaş altındaki yaklaşık 25 milyon kolorektal kanser hastasını kapsayan 81 çalışmayı inceleyen bilimsel incelemeyi aktaran Prof. Dr. Ergün, “Erken başlangıçlı kolorektal kanserli hastalarda en sık görülen belirtinin dışkıda gizli kan olduğunu gösterdi. Bunun yanı sıra karın ağrısı, kansızlık ve değişen bağırsak alışkanlıkları da yaygın şikayetler arasında yer almaktadır. Genel olarak ileri yaş gruplarında görülen kolon kanseri belirtileri benzerlik gösterse de, bu sorunlar genç yaşlarda farklı sağlık sorunlarıyla karıştırılabiliyor. Bu durum, tanıda gecikmelere yol açtığı için insanların konuyla ilgili farkındalığının artırılması büyük önem taşımaktadır” dedi.
Kolon Kanseri Neden Gençlerde Artıyor?
Kolon kanseri vakalarındaki artışın nedenlerini araştıran Prof. Dr. Ergün, Z kuşağı, Y kuşağı ve X kuşağındaki artış eğilimlerinin nedenlerinin henüz tam olarak bilinmediğini belirterek, “Gençlerdeki bu artışın nedenleri arasında obezite, hareketsiz yaşam tarzı, batı tarzı beslenme, aşırı şeker tüketimi ve çevresel faktörler yer almaktadır. Özellikle yüksek miktarda kırmızı et ve işlenmiş gıda tüketimi, düşük lif alımı ve aşırı alkol kullanımı, kolon kanseri riskini artıran başlıca etkenlerdir. Bu veriler ışığında, gençlerin kolon kanseri konusunda bilinçlenmesi ve erken teşhisin önemini kavraması hayati bir gerekliliktir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, düzenli egzersiz yapmak ve rutin sağlık kontrollerini aksatmamak, kolon kanseri riskini azaltmada etkili adımlar olacaktır” ifadelerini kullandı.
Taramalara Ne Zaman Başlanmalı?
Kolon kanserinin genellikle erken evrelerinde belirti vermeden ilerlediğinin altını çizen Prof. Dr. Meltem Ergün, “Özellikle polipler ve küçük tümörler bağırsaklarda belli bir büyüklüğe gelene kadar fark edilemeyebilir. Bu nedenle, risk grubunda yer alan kişilerin herhangi bir şikâyeti olmasa da düzenli tarama testlerinden geçmesi çok önemlidir. Çünkü erken evrede yakalandığında kolon kanserinin tedavi şansı oldukça yüksektir” şeklinde uyarılarda bulundu. Kolon kanseri olan hastaların birinci derece yakınlarının, hastalığın ortaya çıktığı yaştan 10 yıl önce kolonoskopi taramalarına başlaması gerektiğini hatırlatan Prof. Dr. Ergün, “Örneğin, babası 45 yaşında kolon kanseri olan bir birey, taramalarını 35 yaşında başlatmalıdır. Eğer kolonoskopide hiç polip lezyonu saptanmazsa, 10 yıl süreyle tekrar işlem gerekmeyecektir” dedi.
News
