Konserve zehirlenmesi, genellikle yanlış koşullarda hazırlanmış veya bozulmuş konserve gıdalarda bulunan Clostridium botulinum bakterisinin toksinlerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum, sinir sistemini etkileyerek son derece ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve hatta ölümle sonuçlanabilir.
Son zamanlarda, iki kardeş, anneleri tarafından hazırlanan domates konservelerinden birini tüketmeye karar verdi. Konserve kapağını açtıktan sonra, 17 yaşındaki genç, kaşığını yaladı ve ardından pişirdikleri menemeni yemeye başladı. Ancak, kısa bir süre sonra, gençte bulanık görme, göz kapaklarında düşme, konuşma güçlüğü, yutma zorluğu ve kas güçsüzlüğü gibi belirtiler ortaya çıkmaya başladı. Hastaneye başvurduklarında, doktorlar gence botulizm (botulismus) tanısı koydu. Bu nadir ama ölümcül olabilen hastalığın, yanlış koşullarda hazırlanmış konservelerde bulunan bir bakteri nedeniyle geliştiği belirlendi.
Hastayı yoğun bakımda takip eden Prof. Dr. Dilek Özcengiz, olayı Melike Şahin’in NTV Radyo’daki programında anlattı. Botulizmin, Clostridium botulinum adlı bakterinin ürettiği toksin nedeniyle ortaya çıkan bir nörolojik hastalık olduğunu belirtti. Konservelerin yeterince hijyenik koşullarda hazırlanmadığında, bu bakterinin hızla çoğalabileceğine ve tıpkı bu gençte olduğu gibi felce neden olabileceğine dikkat çekti. Toksin, vücuda girdiğinde, ilk olarak gözlerde çift görme, peltek konuşma, kas zayıflığı ve yutma zorluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Durum ilerledikçe, hastanın solunum yetmezliği yaşaması mümkün olup, bu da hayati tehlike yaratabilir.
Botulizm belirtilerinin genellikle 2 saat içinde ortaya çıkabileceğine vurgu yapan Özcengiz, bu tür vakalarda yapılan ilk müdahalenin hastaya botulizm antitoksini enjekte etmek olduğunu, fakat bu vakada gencin durumunun çok ilerlemiş olması nedeniyle solunum cihazına bağlandığını ifade etti. 9 ay boyunca yoğun bakımda kalan gencin kas hareketlerinin geri gelmesi ise aylar aldı. Öte yandan, pişmiş menemeni yiyen gencin abisi herhangi bir sorun yaşamadı.
Bu tür zehirlenmelerin önlenebilmesi için, evde konserve hazırlarken hijyenik koşullara dikkat etmek son derece önemlidir. Konserve yaparken, aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
Bu nedenle, konservelerin doğru şekilde kaynatılması ve açılmadan önce mutlaka 15 dakika kaynatılması gerektiği uzmanlar tarafından sık sık vurgulanmaktadır. Ayrıca, konservede koku değişimi ve kapakların şişmesi gibi belirtilere de dikkat edilmelidir.