PARÇALI AZ BULUTLU
Birkaç yıl önceye kadar ‘soğanlı mı, soğansız mı?’ tartışmalarıyla gündemden düşmeyen menemen, günümüzde artan maliyetleriyle dikkat çekiyor. Hem kolay hazırlanması hem de uygun fiyatlı olmasıyla her evin baş tacı olan menemen, artık ailelerin bütçelerini zorlayacak bir hale geldi. 5 kişilik bir menemen hazırlamak için bugün en az 76 TL harcama yapmak gerektiği ortaya çıkıyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından derlenen market fiyatlarına göre, menemenin vazgeçilmez malzemelerinin fiyatları oldukça dikkat çekici. Bir kilogram biberin fiyatı 40 TL, bir kilogram domatesin fiyatı ise 29.4 TL olarak belirlenmiş. Ayrıca, bir adet yumurtanın fiyatı 3.4 TL, kuru soğanın kilogramı 17.1 TL ve 1 litre zeytinyağının fiyatı ise 317.4 TL’den satılıyor.
Bu fiyatlar, TZOB’un derlediği market fiyatlarının ortalaması olduğu için vatandaşlar, pazar ve market raflarında bu ürünleri bazen çok daha yüksek fiyatlarla almak zorunda kalabiliyor. 5 adet domates, 5 adet yumurta, 15 adet biber, 1 adet kuru soğan ve 50 mililitre zeytinyağı ile hazırlanan bir menemeni Ağustos 2022’de yapmak için harcanan miktar sadece 29.5 TL idi. Ancak, son 2 yıl içerisinde hem enflasyonun hem de gıda fiyatlarının hızla artmasıyla birlikte, bir tava menemeni hazırlamak için artık 76 TL 25 kuruşluk bir harcama yapılması gerekmekte. Bu süre zarfında menemenin enflasyonu %158.5 olarak hesaplandı. Öte yandan, menemenin vazgeçilmez eşlikçisi olan ekmek fiyatları bu hesaplamalara dahil edilmedi.
Menemen ürünleri arasında en çok zamlanan malzeme zeytinyağı oldu. Zeytinyağının litre fiyatı, Ağustos 2022 ile Temmuz 2024 arasındaki dönemde %268.5 oranında artış gösterdi. Aynı dönemde biberin fiyatı %213.9, domatesin fiyatı ise %202.1 oranında zamlandı. Bu rakamlar, menemenin maliyetinin 3 katına çıktığını gözler önüne seriyor.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun verilerine göre, vatandaşın mutfak enflasyonu Temmuz ayında %81.16 seviyesine ulaştı. Temmuz ayında gıda fiyatlarının aylık bazda %1.35 artış göstermesiyle birlikte, dört kişilik bir ailenin gıda harcamasını gösteren açlık sınırı 19 bin 234 TL’ye yükseldi. Gıda ile birlikte ulaşım, giyim, konut, eğitim, sağlık gibi diğer zorunlu harcamaları içeren yoksulluk sınırı ise 62 bin 653 TL’ye ulaşmış durumda.
Bu yılın ilk 7 ayında açlık sınırı 4 bin 803 TL artarken, 2023’ün sonuna kıyasla yoksul sayılabilmek için bir haneye girmesi gereken gelir tutarı ise 15 bin 644 TL artış göstermiştir. Ayrıca, bekar bir çalışanın yaşama maliyeti Temmuz ayında 24 bin 901 TL’ye çıkmıştır.