AÇIK
Pekin’in Trump yönetimi ile yapıcı ilişkiler geliştirme umudu, Trump’ın uyguladığı yüksek tarifelerle yerle bir oldu. Washington’a gerçekleştirilen üst düzey ziyaretler, sonuçsuz kaldı ve Beyaz Saray’ın kapıları Çin’e kapandı. Trump’ın bu hafta açıkladığı, Çin ihracatını hedef alan yüzde 34’lük ek gümrük vergileri, Pekin’de büyük endişe yarattı. Çin, ilk kez tüm Amerikan ürünlerine karşı misilleme yaparak, nadir toprak elementlerinin ihracatını sınırladı ve kimya devi DuPont’a yönelik bir rekabet soruşturması başlattı. Trump, sosyal medya üzerinden “Çin yanlış oynadı, paniklediler. Bu, yapabilecekleri en büyük hata” diyerek gerilimi daha da tırmandırdı. İki dünya devi arasındaki iletişimsizlik devam ediyor.
UMUTLAR SUYA DÜŞTÜ
Yetkililer, yakın vadede müzakere olasılığının oldukça düşük olduğunu belirtiyor. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Trump’ın yemin törenine özel bir temsilci göndermişti, ancak bu, iki taraf arasındaki son üst düzey ziyaret oldu. Trump’ın ilk konuşmasında Çin’e yalnızca Panama Kanalı üzerinden yüklenmişti ve bu durum Pekin’de bir iyimserlik yaratmıştı. Ancak haftalar geçtikçe Trump, Çinli yetkililerin iletişim kurma girişimlerine yanıt vermedi. Dışişleri Bakanı Wang Yi, Trump’ın güvenlik danışmanı Mike Waltz ile görüşmek istedi ama randevu alamadı. Pekin, Trump hükümeti ile temas kuramayınca beklemeyi tercih etti. Ancak Trump yönetimi, iki kez yüzde 10’luk vergi artışı yaptı. Her ne kadar Çin bu artışlara temkinli bir yanıt verse de, bu hafta gelen yüzde 34’lük artış, Pekin’i hazırlıksız yakaladı.
ÇİN SAVUNMADA
Peterson Enstitüsü’ne göre, ABD’nin Çin mallarına uyguladığı ortalama vergi oranı yüzde 76’ya yükseldi. Bu oran, Trump’ın ilk ticaret savaşından önce yalnızca yüzde 3’tü. Pekin’deki bir ekonomist, bu adımı “stratejik kopuş ilanı” olarak tanımladı. Bazı Çinli danışmanlar, yönetimin bu baskıyla müzakere yürütecek güce sahip olup olmadığını sorguluyor. Brookings Enstitüsü’nden Ryan Hass, “Trump gündemi belirliyor. Pekin ise tamamen savunmada” dedi. Çin, şimdiye kadar Trump’a doğrudan yanıt vermekten kaçındı. Ancak bu sessizlik, daha büyük misillemelere zemin hazırlayabilir. Uzmanlara göre, Şi Cinping, zayıf görünmek istemiyor. Trump bir görüşme sinyali verdi ama Çin liderinin kısa vadede ABD’ye gitmesi beklenmiyor.
TÜM İLETİŞİM KESİLDİ
Çin’in mali düşünce kuruluşları, Trump’ın vergi kararlarının Çin ihracatını yarı yarıya düşüreceğini öngörüyor. Pekin, 2018’deki gibi dolaylı iletişim yolları da kuramıyor. Çin’in Washington Büyükelçisi Şie Feng, Trump’a yakın isimlerle temasa geçmeye çalıştı ama bu konuda başarılı olamadı. Çin, şu anda TikTok gibi konularda manevra alanını korumaya çalışıyor. Çinli yetkililer, ABD’li yöneticilere TikTok’un algoritmasıyla ilgili herhangi bir satışa kesinlikle karşı olduklarını ifade etti. Şimdilik müzakere masası yok; Pekin, görüşmeler için ABD tarafının geri adım atmasını bekliyor. Trump’ın son vergi adımı sonrası piyasalarda büyük düşüşler yaşandı. En sert kayıplar ise ABD borsalarında görüldü. Şu anda, ABD-Çin ilişkilerinde direksiyonda olan taraf Pekin değil.