Prostat Kanseri ve Beslenmenin Rolü
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, prostat kanseri, her yıl eklenen yaklaşık 1.1 milyon yeni vakayla erkeklerde görülen ikinci en yaygın kanser türüdür. Her yıl 300 binden fazla kişinin ölümüne sebep olan bu hastalık, İngiltere’de de her gün 150’den fazla yeni vaka ile karşılaşılmaktadır. Prostat kanseri oranları dünya genelinde farklılık gösterirken, en fazla vaka ABD ve ardından Çin’de kaydedilmektedir. Bazı uzmanlar, beslenme alışkanlıklarının uluslararası eşitsizliklerden kaynaklandığını öne sürerek, kanser oranlarının daha yüksek gelişmişlik düzeyine sahip ülkelerde artış gösterdiğini belirtmektedir.
‘Herkes İçin Geçerli’ Öte yandan, prostat kanserine neden olan belirli yiyeceklerin kesin olarak tanımlanması için henüz yeterli kanıt bulunmamaktadır. Ancak bazı bilimsel çalışmalar, belirli gıda türleri ile artan kanser riski arasında bir ilişki olduğunu göstermektedir. City Dieticians‘ta uzman onkoloji diyetisyeni Claire Moore, İngiliz Telegraph gazetesine yaptığı açıklamada, önerilen diyetin kanser riskini azaltmak isteyen herkes için geçerli olduğunu vurgulamıştır. Moore’un önerileri arasında, tabağınızdaki farklı renklerde meyve ve sebzeleri tercih etmek yer almaktadır; bu seçim, vücudunuza birçok vitamin, mineral ve antioksidan sağlayarak iltihabı azaltabilir ve hücre hasarına karşı koruma sunabilir.
Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Başta prostat kanseri olmak üzere, hücrelerdeki kanser riskini azaltmak için kaçınılması gereken yiyecekleri aşağıda özetliyoruz:
- 1. Kırmızı ve İşlenmiş Et: Birleşik Krallık Kanser Araştırmaları Merkezi, işlenmiş etin kanserle kesin bir bağlantısı olduğunu belirtmektedir. Kırmızı et ise olası bir kanser nedeni olarak sınıflandırılmakta ve çoğu çalışmada, kırmızı et tüketimi ile bazı kanser türleri arasında bir ilişki saptanmaktadır. Prostat Kanseri Vakfı, haftada 500 gramdan fazla kırmızı et tüketilmemesini önerirken, diyetisyen Moore; eğer kırmızı et tüketilecekse, mümkün olduğunca yüksek kaliteli ve yağsız olanları tercih edilmesini tavsiye etmektedir. İşlenmiş etlerden ise kaçınılması gerektiği dile getirilmektedir.
- 2. Süt Ürünleri: Süt ürünleri ile prostat kanseri arasında bazı spekülasyonlar bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Prostat Kanseri Vakfı, tam yağlı süt tüketiminin kanserin ilerlemesine katkıda bulunabileceğini belirtirken, Birleşik Krallık Prostat Kanseri Vakfı ise aşırı kalsiyum alımının prostat kanseri riskini artırabileceğini öne sürmektedir. Uzmanlar, bitki bazlı süt alternatiflerini, özellikle soya sütünü önermektedir.
- 3. Alkol: Alkol, birçok kanser türü ile ilişkili bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir. 2018 tarihli bir çalışma, erken yaşta alkol tüketimi ile agresif prostat kanseri arasında bir bağlantı bulmuştur. 2022’de yapılan bir çalışmada ise alkolün obezite, sigara ve aşırı yağlı kırmızı et diyeti ile birleşiminin kanser riskini artırdığı tespit edilmiştir.
- 4. Doymuş Yağlar: Düşük doymuş yağlarla beslenen bireylerin, yüksek doymuş yağlarla beslenenlere göre prostat kanserinden ölme riskinin daha düşük olduğu bulunmuştur. Uzmanlar, hayvansal yağların bitkisel yağlarla değiştirilmesini önermektedir. Zeytinyağı, avokado ve balık yağı gibi sağlıklı yağ kaynakları tercih edilmelidir.
- 5. Şekerli İçecekler: Şekerin kanser hücrelerinin büyümesini teşvik ettiği sıklıkla dile getirilir. Aşırı şeker alımı, insülin seviyelerini artırarak bazı kanser hücrelerinin büyümesini destekleyebilir. Uzmanlar, şekerli yiyecekler yerine protein kaynakları eklemeyi önermektedir.
- 6. Trans Yağlar: Trans yağ asitleri, genellikle ultra işlenmiş gıdalarda bulunur. 2021’de yapılan bir araştırma, trans yağların prostat kanseri riski ile pozitif ilişki içinde olduğunu göstermiştir. Ancak, bazı çalışmalar bu konuda karışık sonuçlar vermektedir.
- 7. Baharatlı Yiyecekler: Baharatlı yiyeceklerin prostat kanseri üzerindeki etkileri karmaşık bir tablo çizmektedir. Bazı baharatların kanser riskini azaltabileceği gösterilmiştir. Ancak, prostat kanseri tedavisi gören hastaların baharatlı yiyeceklerden kaçınması önerilmektedir.
Sonuç olarak, prostat kanseri riskini azaltmak için sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve yukarıda belirtilen yiyeceklerden kaçınmak büyük önem taşımaktadır. Bu konuda uzmanların önerilerine kulak vermek, sağlıklı bir yaşam sürdürmek açısından kritik bir adım olacaktır.