Kuyumcu Halik Akçalı, sahte altınları tespit etmenin kimyasal yöntemler kullanılarak mümkün olduğunu belirtiyor. Akçalı, “Sahte altını kimyasal yönlerden anlıyoruz. Çeşitli konsantrasyondaki asitlerle. 14 ayar, 18 ayar, 22 ayara göre ayarlanmış çeşitli konsantrasyonda asitlerimiz mevcut. Ayrıca mihenk taşı da kullanıyoruz. Mihenk taşı, altından başka bir maddeyle reaksiyona girmediği için altının gerçek olup olmadığını anlamamıza yardımcı oluyor” dedi.
Son zamanlarda altına getirilen kota, yalnızca altın kaçakçılığını değil, aynı zamanda sahte altın üretimini de artırdı. Bu durum, piyasada merdiven altı altın üretimi yapan sahtecilerin sayısını artırdı. Türkiye’nin kuyumculuk merkezi olan Kapalıçarşı’da faaliyet gösteren kuyumcu Halik Akçalı, sahte altınları nasıl ayırt edeceklerini uygulamalı bir şekilde şöyle açıkladı:
KİMYASAL YÖNLERDEN ANLIYORUZ
“Sahte altını tespit etmenin en etkili yolu kimyasal analizdir. Geçmişte, altının gerçek olup olmadığını dişimizle veya dilimizle test ederdik, ya da yere attığımızda çıkan sesle anlar, yumuşaklığına bakardık. Ancak günümüzde teknoloji sayesinde bu işlemler çok daha kolay hale geldi. Çeşitli konsantrasyonlarda asitler kullanarak, altının ayarını belirleyebiliyoruz. Mihenk taşı kullanarak, altın maddenin gerçek olup olmadığını test ediyoruz. Altın, bu mihenk taşına sürüldüğünde belirli bir iz bırakır. Bu iz sayesinde, altının 14 ayar, 18 ayar veya 22 ayar olduğunu anlayabiliyoruz.”
ALTIN OLMAYAN MADDENİN REAKSİYONU
Mihenk taşını kullandığımızda, gerçek altın izi ortaya çıkar. Örneğin, elimizdeki bir ürünle altın olanı yan yana sürtüyoruz. Eğer altın olan kalıyorsa, altın olmayan maddenin beyazlaşması veya silinmesi gerekiyor. Bu, altının gerçek olduğunu gösterir. Eğer ürün altın değilse, altın izi kaybolacak ya da tamamen silinecektir. Örneğin, 22 ayar bir altın ile deneme yaptığımızda, altın olmayan ürün tamamen kaybolacak ve bu da bize sahte olduğuna dair bir kanıt sunacaktır.”
Altın, genel olarak kolay kolay kimyasal reaksiyona girmez. Altını tespit etmek için kullandığımız bazı asitler, “altın suyu” veya “kral suyu” olarak bilinir ve bu asitler, üç kısım nitrik asit ve bir kısım sülfürik asitten oluşur. Bu nedenle, sahte altınları anlama konusunda oldukça etkilidir.
ALTININ ÇEŞİTLERİ VE ANALİZİ
Altının birçok çeşidi olduğunu belirten Akçalı, “Bu erittiğimiz altınlar sayesinde, sadece altının gerçek olup olmadığını değil, aynı zamanda 14 ayar mı, 18 ayar mı olduğuna da ulaşabiliyoruz. Ancak altının farklı çeşitleri var. 995’e kadar olan altın milimi ve binde kaç ayar olduğunu belirlemek için, erittikten sonra profesyonel kimya laboratuvarlarına gönderiyoruz. Örneğin, elimizdeki karışık bir altın 14 ayar ve 18 ayar olarak tespit edildiğinde, binde 654 altın içerebilir. Daha sonra bu altınlar rafinerilere gönderilir, burada temizlenir ve 995 yani has altın olarak geri gelir.”
Kuyumcu Ayhan Oğuz’un Açıklamaları
Kuyumcu Ayhan Oğuz, sahte altınların tespit edilmesiyle ilgili şu bilgileri verdi:
ALTIN OLUP OLMADIĞINI GÖSTEREN MAKİNE
“Sahte altının ayırt edilmesi için genellikle müşterilerden altın almayı tercih etmiyoruz. Eski yöntemlerde mihenk taşı kullanarak tespit yapıyorduk. Ancak günümüzde teknoloji geliştiği için, makinelerle altın ayarını tespit edebiliyoruz. Makineye soktuğunuzda, altının gerçek olup olmadığını ve kaç ayar olduğunu anlayabiliyorsunuz. Eski hurdaları topluyoruz, eritiyoruz ve bu süreçte rapor hazırlıyoruz. Böylelikle altının sahte olup olmadığını belirleyebiliyoruz. Müşterilerin güvenliği açısından, kuyumculardan altın almaları oldukça önemlidir.”
ALTIN KOTASININ SERBEST BIRAKILMASI
Oğuz, Türk halkının altına olan talebinin çok yüksek olduğunu ve bu talebin karşılanmadığını ifade ederek, “Hükümetin koyduğu kota, kaçak altın girişini artırıyor. Bu durum, ihracatımızı da olumsuz etkiliyor. Kuyumculuk ihracatçıları yurt dışına altın göndermekte zorluk yaşıyorlar. Arada belirgin bir fiyat farkı var. Devletin bu durumu çözmesi gerekiyor. Eğer kota serbest bırakılırsa, kaçak altın girişi de azalacak. Yurt dışından altın getirilebilecek ve bu durum herkesin altına daha kolay erişmesini sağlayacak” dedi.