AÇIK
ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times, bilim insanlarının Türkiye’de 2400 yıllık altın sikkeler keşfettiğini duyurdu. Bu sikkelerin, Pers dönemine ait kalıntılardan oluştuğu ve Peloponez Savaşı zamanındaki siyasi durumu aydınlattığı belirtiliyor. Milattan önce beşinci yüzyılın sonlarında “Olpe” adı verilen küçük bir testinin yer altına gömüldüğü ve içinde çok sayıda altın sikke barındırdığı ifade edildi. Bilim insanları, bu sikkelerin bir binanın köşesine gömüldüğünü aktardı.
Olpe’nin, bir askere ait olduğu düşünülüyor ve içinde, askerin aylık maaşına eşit miktarda, “darique” olarak bilinen altın sikkeler bulunduğu açıklandı. Bu sikkelerin üzerinde, dizleri üzerinde oturan ve tunik giymiş bir Pers kralının tasvirinin yer aldığı gözlemlendi. Kralın sol elinde bir yay, sağ elinde ise uzun bir mızrak tutmakta olduğu belirtildi. Sikkelerin arka yüzlerinin genellikle boş olduğu kaydedildi. Bu değerli sikkelerin şu anda Efes Arkeoloji Müzesi’nde sergilendiği bildirildi.
“BİR KÜP ALTIN ARAMIYORDUK”
Michigan Üniversitesi’nde görevli arkeolog Christopher Ratte, araştırma ekibi ile birlikte Notion kalıntılarında buldukları sikkeler için böyle bir senaryonun öngörüldüğünü ifade etti. Türkiye’nin batısında yer alan antik şehir devleti Notion’da çalışmalarını sürdüren Dr. Ratte, “Sikkeler eski bir binanın köşesine gömülmüştü. Aslında bir küp altın aramıyorduk,” dedi. Araştırmaya katılmayan ancak gazeteye bilgi veren Oxford Üniversitesi’nden arkeolog Andrew Meadows, “Bu bölgede daha önce benzeri bir istif bulunmamıştı. Dolayısıyla bu keşfin önemi oldukça büyük. Bu istifin arkeolojik bağlamı, Akamenid altın sikkelerinin kronolojisine ince ayar yapmamıza yardımcı olacaktır,” yorumunu yaptı.
Dr. Ratte, “Truva Savaşı öyküsünde hatırlandığı gibi, bu durum en derin antik çağlarda da geçerliydi. Suriyeli mülteci krizinin de gösterdiği gibi bu durum günümüzde de geçerliliğini korumaktadır,” ifadesini kullandı. Şehrin doğu yakasındaki küçük limanın, on yıl önceki mülteci krizi sırasında Türkiye üzerinden Avrupa’ya kaçan Suriyeli mültecilerin çıkış noktalarından biri olduğuna dikkat çekti.
Anadolu’nun Batı dünyasının devlet tarafından basılan ilk madeni paraya ev sahipliği yaptığı ve Lidyalıların kralının oğlu ve halefinin Kroisos’un ilk gerçek altın sikke olan “Kroeseid”i bastığı hatırlatıldı. Milattan önce 546’da İyonya olarak bilinen bölgenin Pers İmparatorluğu tarafından fethedildiği, ancak Kroisos’un oluşturduğu para sisteminin yaşamaya devam ettiği aktarıldı. Perslerin, kendi sikkelerini üretmeye başlayana kadar Kroisos’un parasını basmaya devam ettikleri belirtilirken, daha sonra Antik Yunanların Notion’u ele geçirip Atinalıların burayı deniz üssü olarak kullandıkları ifade edildi.
Atina ve Sparta arasındaki Peloponez Savaşı sırasında büyük bir deniz savaşı meydana geldiği, ayrıca Atinalıların deniz üssü olarak kullandıkları Notion açıklarındaki savaş ile bulunan altın istifi arasında bir bağlantı olabileceği Dr. Ratte tarafından vurgulandı. Dr. Ratte, ganimetin hiçbir zaman geri alınmamış olmasının açık bir felaket işareti olduğunu düşünüyor. “Hiç kimse bir yığın sikkeyi, özellikle de değerli metal sikkeleri, geri alma niyeti olmadan gömmez. Dolayısıyla böyle bir hazinenin korunmasını ancak çok büyük bir talihsizlik açıklayabilir,” diye ekledi.