Türkiye’de Barınma Krizi: Kira ve Konut Fiyatlarındaki Kontrolsüz Artış
Türkiye’de kira ve konut fiyatlarındaki kontrolsüz artış, barınma krizini her geçen gün daha da derinleştiriyor. 2010’dan bu yana yaşanan değişimlere göz attığımızda, asgari ücretle çalışanların ev kiralaması mümkün görünse de, ev satın almak artık neredeyse hayal haline gelmiş durumda. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verileri, gelir ile fiyatlar arasındaki uçurumun nasıl büyüdüğünü açıkça ortaya koyuyor.
KİRALAR DÖRT KAT ARTTI
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, 2010 yılı sonunda kiracıların ödediği ortalama gerçek kira bedeli 488 TL iken, bu rakam 2015 yılında 669 TL’ye, 2020’de ise 1.122 TL’ye yükselmiştir. En son 2022 Nisan ayında açıklanan ve enflasyon hesabında kullanılan 1.408 TL’lik kira bedeli üzerinden yapılan projeksiyonlara göre, 2024 sonunda kira bedeli 8.170 TL’ye kadar çıkabileceği öngörülüyor. Bu, yaklaşık yüzde 480’lik bir artış anlamına geliyor.
KONUT FİYATLARI UÇTU
Konut fiyatlarındaki artış ise kiraları çoktan geride bıraktı. TCMB’nin konut birim fiyat verilerine göre, 100 metrekarelik bir evin fiyatı 2010 yılında 106 bin TL iken, 2015’te 221 bin TL, 2020’de ise 397 bin TL’ye ulaştı. 2024 yılı sonunda ise 100 metrekarelik bir evin ortalama fiyatının 3 milyon 606 bin TL’ye yükselebileceği tahmin ediliyor.
KİRA VE EV FİYATLARI ARASINDAKİ MAKAS AÇILDI
Ev fiyatlarının kira karşılığı olarak hesaplandığında da dikkate değer bir değişim gözlemleniyor. 2010 yılında bir ev, ortalama 218 kira bedeline denk gelirken, 2024 yılı itibarıyla bu sayı 441’e çıkmış durumda. Yani, bir ev satın almak için gereken kira süresi iki katına çıkmış görünüyor.
ASGARİ ÜCRETLİNİN KİRAYLA İMTİHANI
Ekonomim’den Şeyda Uyanık’ın haberine göre, asgari ücretlinin kira ödeme gücü son 14 yılda biraz iyileşmiş gibi görünse de, bu durum yalnızca kira için geçerli. 2010 yılında asgari ücret, TÜİK’in kira verilerine göre 1,56 kiraya denk gelirken, 2024 yılı itibarıyla bu oran 2,08’e yükselmiştir.
EV ALMA ŞANSI ERİYOR
Ev sahibi olma olanağı ise gün geçtikçe zorlaşıyor. 2010 yılında asgari ücret, bir evin yüzde 0,72’sine denk gelirken, 2024’te bu oran yüzde 0,47’ye düşmüştür. Başka bir deyişle, asgari ücretli bir çalışanın bir ev alabilmesi için maaşının tamamını hiç harcamadan 213 ay boyunca biriktirmesi gerekiyor.
BARINABİLİYOR AMA SAHİP OLAMIYOR
Veriler, asgari ücretlilerin kira ödemekte zorlanmadığını ancak ev sahibi olmanın her geçen gün daha büyük bir lüks haline geldiğini göstermektedir. Kiracılığa mahkûm edilen milyonlarca kişi için “ev alma hayali” artık sadece geçmişte kalan bir nostalji haline gelmiştir.
News
