Türkiye’de son zamanlarda yaşanan yüksek enflasyon oranları, toplumda ve ekonomi camiasında geniş bir tartışma konusu haline geldi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon verileri, birçok kişi tarafından ‘gerçeklikten uzak’ bulunurken, ekonomistler alternatif hesaplamalara yöneliyor. Bu bağlamda İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) gibi bağımsız kuruluşların enflasyon rakamları da dikkate alınıyor.
Son olarak İTO, 1995 yılında güncellenen “İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi”ni, bugünden itibaren geçerli olacak şekilde kapsamlı bir değişikliğe tabi tuttu. Bu değişikliklerle birlikte, enflasyon hesaplamasında kullanılan kalemler gözden geçirildi.
Eski Ürünler Çıkarıldı, Yeni Harcamalar Eklendi
Yeni enflasyon hesaplamasında, geçmişte sıkça kullanılan bazı tüketim ürünleri listeden çıkarıldı. Bu ürünler arasında; soba, gazete, VHS ve kasetçalar gibi kalemler yer alıyor. Bunun yerine, günümüzde daha yaygın olan harcamalar; Netflix üyeliği, cep telefonları, internet hizmetleri ve otomobiller gibi ürünler enflasyon hesaplamasına dahil edildi.
Yeni İndeks Uygulaması Başladı
İTO’nun yeni indeksini hazırlayan Bilim Kurulu, çeşitli üniversitelerden akademisyenlerden oluşuyor. Bu isimler arasında Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Ege Yazgan, İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elçin Aykaç Alp, Milli İstihbarat Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mevlüt Tatlıyer, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurullah Gür, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Kaya ve Dr. Barış Soybilgen bulunmaktadır.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, günün değişen tüketim koşullarına göre indeksi yenilemenin ve baz yılını değiştirmenin kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu vurguladı. Avdagiç, “Tüketim davranışlarında köklü değişiklikler yaşanıyor. Daha önce hiç düşünülmeyen hizmet ve ürünler, günümüzde temel ihtiyaçlarımız arasına girdi. Önceki indeksimizde yer alan ‘soba, video, kaset çalar, odun, aidata dahil olmayan kapıcı ücretleri’ gibi başlıklar artık geçerliliğini yitirdi. İstanbul’da doğalgazsız ev kalmadı ve video kaset izleyen kimse yok. Ancak hepimiz otomobil, cep telefonu, internet ve dijital platformlar kullanıyoruz. Dolayısıyla 30 yıldır kullandığımız 1995 baz yıllı indeksimiz artık yeterli olmaktan çıktı.” şeklinde konuştu.
Gıda ve Ulaşım Paylarında Önemli Değişiklikler
Yapılan değişikliklerle birlikte İTO’nun Tüketici Fiyat Endeksi’nde gıda ürünlerinin payı, yüzde 42,5’ten yüzde 30,7’ye düşerken, ulaştırma payı ise yüzde 6’dan yüzde 13,8’e yükseldi. Bu değişim, tüketim alışkanlıklarının ve ekonomik dinamiklerin nasıl evrildiğini gözler önüne seriyor.
News
