Belce ÖRÜ
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen geleneksel IICEC Konferansı’nda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin ekonomik durumu üzerine önemli değerlendirmelerde bulundu. Bakan Şimşek, “Türkiye, yaşlanmadan zenginleşme fırsatını yakalayabilir. Orta gelir grubundayız, ama zenginler kulübüne 1-2 yıl içinde girebiliriz” ifadelerini kullandı.
ZENGİNLEŞEN KİM?
Uluslararası Para Fonu (IMF), 2023 yılı itibarıyla Türkiye’nin kişi başına milli geliri 13.236 dolar olarak belirlemiş ve ülkemizi dünyada 72. sıraya yerleştirmiştir. Ancak, 2024’ün tamamında 15.666 dolara ulaşarak 5 basamak yükselmesi öngörülmektedir. Yine de bu iyileşmenin, sıradan vatandaşın cebine yansıması beklenmiyor. Türkiye, bu yükselişe rağmen dünya sıralamasında 2003 yılındaki yerine geri dönecektir. Üstelik, ülkemizde ciddi bir enflasyon ve hayat pahalılığı yaşanırken, gelir dağılımındaki adaletsizlik daha da derinleşmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 verilerine göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip olan %20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay %48.1 iken, en düşük gelire sahip %20’lik grubun aldığı pay %6.3 olarak belirlenmiştir. En yüksek gelir grubunun gelirleri son 10 yılda sadece %1.6 artarken, 2., 3. ve 4. gelir gruplarındaki kaynaklar %1.7 oranında gerilemiştir. Bu durum, Türkiye’de belirli ve dar bir kesimin toplam gelirden aldığı payı artırırken, geniş orta gelir grubunun erimesine neden olmuştur. Oysa, gerçek bir kalkınma ve refah anlayışından bahsedebilmek için, toplumun tüm kesimlerini kapsayan bir zenginleşme sürecinin yaşanması gerekmektedir.
Nüfus Yaşlanırsa Emeklilik Sistemi Felç Olur
Türkiye’de enflasyon sorunu orta vadede çözülebilir gibi görünse de, gelir dağılımındaki adaletsizlik ve paylaşım sorunları toplumun başına dert olmaya devam edecektir. Maddi imkansızlıklar, gençlerin evlenme ve çocuk sahibi olma kararlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Toplam doğurganlık hızı ise 2001 yılında 2.38 çocuk iken, 2023 yılında bu rakam 1.51 çocuğa düşmüştür. Asıl sorun şu ki, mevcut emeklilik sistemi 16 milyon vatandaşa yeterli desteği sağlayamazken, nüfus yaşlandığında bu sorunla nasıl başa çıkılacaktır? Endişeler o kadar büyüktür ki; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde Nüfus Politikaları Kurulu ile Aile Enstitüsü kurulmuştur.
News
