Türkiye’de Maaşların Asgari Ücrete Yakınsaması: Yeni Araştırmalar
Türk-Alman Üniversitesi’nden İktisatçı Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu tarafından gerçekleştirilen son araştırma, Türkiye’deki maaş ve ücretlerin hızla asgari ücret seviyesine yaklaştığını ve bu durumun gelir dağılımında ciddi sorunlara yol açtığını gözler önüne seriyor.
Araştırma, özellikle son yıllarda artan enflasyonun etkisiyle asgari ücretin sürekli olarak yükseltildiğini, ancak diğer maaş ve ücret gruplarının bu artışa uyum sağlayamadığını vurguluyor. Bu durum, geniş bir kesimde reel gelir kaybına ve maddi zorluklara neden olmakta. TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) çatısı altında gerçekleştirilen “Türkiye’de maaş ve ücretlerin asgari ücrete yakınsaması ve ilgili gelir dağılımı sorunları” adlı araştırma, son yıllarda diğer ücret ve maaş gruplarının yeterince yükseltilmemesi nedeniyle asgari ücrete doğru bir yakınsama eğilimi sergilendiğini ortaya koyuyor. Sonuçlar, 2000’li yıllardan itibaren (özellikle 2014 yılından sonra) maaşların genel olarak asgari ücret seviyesine gerilediğini ve bazı durumlarda bu seviyenin de altına düştüğünü gösteriyor.
Rapora göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan yüzde 38’lik 2024 yıl sonu enflasyon tahmini gerçekleşirse, önümüzdeki altı ayda tahminen yüzde 22,7 oranında bir reel kaybın oluşacağı öngörülüyor.
MEMUR MAAŞLARI ASGARİ ÜCRETE YAKINSIYOR
Rapordaki bulgular, memur maaşlarının 2014 yılından sonra hızla asgari ücret seviyesine gerilediğini göstermektedir. 2003-2022 yılları arasında memur maaşlarının asgari ücrete oranı, özellikle en yüksek ve ortalama memur maaşları itibarıyla belirgin bir yakınsamaya işaret etmektedir. 2003-2024 döneminin tamamı dikkate alındığında, en yüksek dereceli memur maaşlarının dönem boyunca ciddi biçimde azaldığı, ortalama maaşların daha yavaş bir hızla asgari ücrete yaklaştığı, en düşük memur maaşlarının ise 2014’te asgari ücretin 2,4 katına yükseldikten sonra 2023’te 1,4 katının altına gerilediği görülmektedir.
İMALAT SANAYİDE ORTALAMA ÜCRET REEL OLARAK GERİLİYOR
Aynı şekilde, imalat sanayinde çalışanların ortalama ücretleri de asgari ücrete doğru gerilemektedir. Hesaplamalara göre, imalat sanayiinde çalışanların aylık gelirlerinde özellikle 2000’li yıllarda belirgin bir düşüş ve asgari ücrete yakınsama gözlemlenmiştir. Ayrıca, emeklilik maaşlarının asgari ücretle kıyaslandığında ciddi bir gerileme yaşadığı da raporda belirtilmiştir.
Raporda sunulan çözüm önerileri arasında “çoklu asgari ücret sistemi” önerisi yer almakta ve sendikal hakların güçlendirilmesi, çalışanların refahını artırmada önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
News
